Küresel ticareti tehdit eden lojistik sektöründeki sıkışmalar, denizyolunun ardından havayolunu da etkisi altına aldı. Tedarikçilerin, denizdeki sıkışmalar nedeniyle hava kargoya yönelmesi, havada da yoğunluğa ve aksamalara neden oldu. Artan talep nedeniyle hava kargoda fiyatlar son iki günde rotalara bağlı olarak yüzde 1550 arasında artarken, taşımalara yönelik rezervasyonların süresi de bir haftaya çıktı. Delta varyantı nedeniyle hava kargoda kapasitelerin düşürülmesi de ilave sıkışıklıklara neden oluyor. Küresel taşımacılıkta talebin pandemi öncesi seviyenin üzerine çıktığına işaret eden sektör temsilcileri, kapasitelerin ise yüzde 19 daraldığına dikkat çekiyor. Sektör yetkilileri, hava kargodaki kapasite sorunu ve navlun artışının, önümüzdeki dönemde ihracat taşımalarında daha büyük zorluklar yaratacağı uyarısında bulunuyor. Deniz taşımacılığında salgın sonrası yaşanan liman sıkışmaları, konteyner krizi ve navlundaki yükseliş, talebin arttığı hava kargo operasyonlarına da sıçradı. Arzda yaşanan sıkıntı hava kargoda navlun fiyatlarını son bir haftada yüzde 20’den fazla artırırken, bazı rotalarda bu rakam yüzde 50’ye kadar çıktı.

Perakendeden otomotive birçok sektörden şirketler, denizyolundaki sıkışmalar nedeniyle gecikme yaşamamak için hava kargoya yöneldi. Ancak yolcu uçaklarının kargo kapasitesi hala kısıtlı kullanılıyor. Yeni varyantlar nedeniyle bazı uçaklar geçen yıl olduğu gibi uçuş yapmıyor. Küresel hava kargo sektöründe uçaklar güçlü talep sayesinde yüzde 90 kapasiteyle uçuyor. Ancak özellikle ABD gibi gelişmiş ekonomilerde tüketici elektroniği, ev eşyası ve giyim gibi alanlarda mal ticaretinin zirve yaptığı Noel tatili yaklaştıkça kara, deniz ve hava taşımacılarının hepsinin üzerindeki baskı da artıyor.

Subaru ve Mazda fabrika kapattı

WSJ’ye konuşan Deutsche Lufthansa AG’nin ABD ve Kanada kargo operasyonlarından sorumlu yöneticisi Bernhard Kindelbacher ‘Kapasitemizin sınırlarındayız’ yorumunu yaparken, Columbus havalimanı otoritesinden Charles Goodwin ise aynı gazeteye dönüştürülmüş yolcu uçaklarında eskiden deniz yoluyla taşınan otomobil lastikleri taşındığını söylüyor. Subaru ve Mazda gibi bazı otomotiv devlerinin uçakla gerçekleştirdiği yedek parça ithalatında problem olunca belirli şehirlerdeki fabrikalarını kapattığı belirtiliyor. DÜNYA’ya konuşan Lufthansa Türkiye Genel Müdürü Hasan Hatipoğlu da Yolcu uçaklarının devre dışı kalmasının kapasite sorunu yarattığını belirterek, “Yolcu uçaklarının kargo kapasitesi özellikle uzak ülkelere yapılan taşımalarda önemli bir paya sahip. Bu nedenle uzak rotalarda kapasite sorunu arttı” dedi.

Talep, pandemi öncesini geçti

Hava kargoya olan talepteki güçlü seyir ve kapasite arzındaki yetersizlik, navlununu pandemi öncesine göre yüzde 112 yükseltmiş durumda. CLIVE Data Services tarafından yapılan sektörel analiz verilerine göre hava kargoda hacim Ağustos 2021’de, 2019’un aynı ayına göre yüzde 1 artmış durumda. Ağustos 2020’ye göre ise hacimdeki artış yüzde 19. Hava kargo kapasitesinde ise ağustos 2019’a göre yüzde 16’lık düşüş var. Kapasitede Ağustos 2020’ye göre ise yüzde 18’lik artış yaşandı.

Şangay Pudong International Airport’ta (PVG) faaliyet gösteren ve aralarında Seko Logistics’in de bulunduğu bazı şirketlerin personelinin COVID-19 testinim pozitif çıkması ise Çin’den yapılan hava kargo operasyonlarında baskıları artırıyor. Birçok şirket salgın nedeniyle operasyonlarını durdurmak zorunda kaldı. Seko’dan yapılan açıklamada havayolları uçuşlarını Çin’in güney ve batısındaki havalimanlarına yönlendirmeye başladı. Denizcilik devi Maersk’in hava kargo birimi de 20 Ağustos’ta yaptığı açıklamada havalimanının işletmecisi PACTL’nin havakargo yükleme ve boşaltma da dahil uçak yükleme operasyonlarının askıya alınması nedeniyle yükleme operasyonlarının büyük bir kısmının etkilendiğini duyurmuştu. PVG havalimanın karantinaları sektör yöneticilerine göre önümüzdeki günlerde de hava kargolarda gecikmelere neden olmaya devam edebilir. Bangladeş’in Dakka şehrindeki havalimanı Hazrat Shahjalal International’da yaşanan sıkıntılar nedeniyle 200’e yakın TIR yükünü boşaltmak için sıra bekliyor.
 
KAYNAK: DÜNYA GAZETESİ