GEMİ İHRACATINA TEMİNAT MEKTUBU VE RUSYA DARBESİ

GEMİ İHRACATINA TEMİNAT MEKTUBU VE RUSYA DARBESİ

Baskılanan kur ve yüksek enflasyonla küresel rekabet gücü aşınan tersanelere bir darbe de ‘teminat mektubu’ krizinin yeniden alevlenmesiyle geldi.

adscode

Avrupalı müşteriler, son aylarda Türk bankalarının teminat mektuplarını kabul etmemeye başladı. Tersaneler, Rusya pazarındaki yüz milyonlarca dolarlık fırsatı ise Batı’nın ambargoları nedeniyle değerlendiremiyor.

Özel amaçlı tekne inşasında dünyada birçok ilke imza atan ve bu alanda devler ligine yükselen Türkiye gemi inşa sektörü kredi musluğunun kapanmasıyla zorlu viraja girmişti. EKONOMİ gazetesine konuşan Gemi Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Başkanı Cem Seven, yabancı müşterilerin Türk bankalarının teminat mektubunu kabul etmemeye başladığını dile getirdi.

Bir geminin yapım maliyeti 40 milyon Euro’yu aşıyor. Bu inşa maliyetin genelde yüzde 20’si teminat mektubu, kalan yüzde 80’i ise kamu ve özel bankalarından alınan kredilerle karşılanıyor. Avrupalı firmaların Türk bankalarının teminat mektubunu kabul etmemesi sorununu uzun süredir sektörün gündemindeydi. Cem Seven, uzun yıllardır birlikte çalıştıkları Avrupalı müşterilerinin, Türk tersaneleriyle olan iyi ilişkiye istinaden Türk bankalarının teminat mektubunu kabul ettiklerini hatırlatarak, “Müşterilerimiz Türk bankalarından aldığımız teminatla toplam inşa bedelinin yüzde 20’si 25’i hatta daha fazlasını kabul ediyorlardı. Ancak son aylarda bunu kabul etmemeye başladılar. ‘Bize bir Avrupa bankası üzerinden teyit mektubu getirin paranızı ödeyelim’ diyorlar” açıklamasını yaptı.

Tersanelerde yurt dışı siparişleri sert düşüşe geçti. Yabancı müşterilerin Türk bankalarının teminat mektubunu kabul etmemesi nedeniyle yılın iki ayında ihracatta yüzde 50 kayıp yaşayan tersaneler, Rus müşterilerin artan talebini ise Batı’nın ambargoları nedeniyle karşılayamıyor.

SEKTÖR İHRACATINDA BU YILIN İLK İKİ AYINDAKİ DÜŞÜŞ

Ukrayna savaşı nedeniyle Batı ile ilişkileri bozulan Rusya, gemi inşa siparişlerinde rotayı Türkiye’ye çevirdi. Rus basınında da sıkça Çinli ve Türk tersaneleri ile işbirliği yapılmak istendiği gündeme gelmeye başladı. Cem Seven, Rusya pazarında Türk tersaneleri için yüz milyonlarca dolarlık proje fırsatı olduğunu ancak Batı’nın Rusya’ya yönelik ambargosu nedeniyle bunu değerlendiremediklerini söyledi. Seven, “Gemi inşa projelerimizde son kullanıcı eğer bir Rus firması ise ambargo kapsamında olsun olmasın belli başlı ana makine, pervane, pompa gruplarını temin ettiğimiz Avrupalı tedarikçilerimiz mal vermiyor. Bunu by-pass etmek de düşünülemez. Çünkü gemilerin seyir tecrübe ve garanti sertifikaları da ABD’li ya da AB’li firmalar tarafından yapılıyor. Kimse Avrupalı ve ABD’li müşterilerini, tedarikçilerini kaybetmek istemiyor” diye konuştu.

Türk tersaneleri Rusya’ya 2021 yılında 188 milyon dolarlık gemi ve yat ihracatı gerçekleştirmişti. 2022 yılında bu rakam 171 milyon dolara indi. 2023’ün ilk iki ayında ise Rusya’ya yapılan ihracat 1 milyon doları bile geçemedi.

Kaynak: Ekomim.com