Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres, New York’taki BM Genel Merkezinde yaptığı konuşmada, dünyanın yenilenebilir enerjiye geçişte “dönüşü olmayan noktayı geçtiğini” söyledi. Guterres, Kasım ayında Brezilya’da düzenlenecek COP30 İklim Zirvesi öncesinde hükümetlere kapsamlı yeni iklim planları sunma çağrısında bulundu.

Temiz Enerji Artık Ekonomik ve Gerçekçi

“Fırsat Anı: Temiz Enerji Çağını Hızlandırmak” başlıklı konuşmasında Guterres, temiz enerji yatırımlarının son yıllarda büyük artış gösterdiğini vurguladı. Geçen yıl temiz enerjiye 2 trilyon dolar harcandığını, bu miktarın fosil yakıtlara yapılan yatırımdan 800 milyar dolar fazla olduğunu belirtti. Ayrıca son on yılda temiz enerji yatırımlarının neredeyse yüzde 70 arttığını aktardı.

Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) verilerine göre, güneş enerjisi artık fosil yakıtlardan yüzde 41 daha ucuz; açık deniz rüzgâr enerjisi ise yüzde 53 daha uygun maliyetli. Dünya çapında yeni yenilenebilir enerji kaynaklarının yüzde 90’ından fazlası, en ucuz fosil yakıt alternatiflerinden daha ucuz hale geldi.

Guterres, “Bu sadece bir güç değişimi değil, bir olasılık değişimi” diyerek, yenilenebilir enerji kaynaklarının küresel kurulu güç kapasitesinde fosil yakıtlarla neredeyse eşit seviyeye ulaştığını ve geçen yıl eklenen neredeyse tüm yeni güç kapasitesinin yenilenebilir enerji kaynaklarından geldiğini belirtti.

Temiz Enerji Durdurulamaz

Genel Sekreter, temiz enerji geleceğinin artık bir vaat değil, bir gerçek olduğunu vurguladı. Hiçbir hükümet, endüstri veya özel çıkarın bu dönüşümü durduramayacağını ifade etti. Özellikle emisyonların yüzde 80’inden sorumlu G20 ülkelerini, 1,5 °C sınırına uygun yeni iklim planları hazırlamaya ve Eylül ayında BM Genel Kurulu’nda sunmaya çağırdı. Hedeflerin, 2030’a kadar enerji verimliliğini iki katına çıkarmak, yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına artırmak ve fosil yakıtlardan uzaklaşmayı hızlandırmak olması gerektiğini ekledi.

Enerji Bağımsızlığı ve Jeopolitik Riskler

Guterres, fosil yakıtlara bağımlılığın enerji güvenliği açısından en büyük risk olduğunu belirtti. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası enerji fiyatlarında yaşanan dalgalamalara dikkat çekerek, “Güneş ışığı için fiyat artışı yok, rüzgâr için ambargo yok. Yenilenebilir enerji gerçek enerji güvenliği ve bağımsızlık demek” ifadelerini kullandı.

Altı Fırsat Alanı

Geçişi hızlandırmak için altı “fırsat alanı” belirleyen Guterres bunları şöyle sıraladı: iklim planı tutkusu, modern şebekeler, sürdürülebilir talep, adil geçiş, ticaret reformu ve gelişmekte olan piyasalar için finansman. Guterres, özellikle finansman eksikliğinin kritik bir sorun olduğuna dikkat çekti. Afrika, dünyanın en iyi güneş enerjisi kaynaklarının yüzde 60’ına sahip olmasına rağmen, geçen yıl küresel temiz enerji yatırımlarının yalnızca yüzde 2’sini aldı. 2030’a kadar bu yatırımların beş kat artırılması gerektiğini vurguladı.

TÜRK DENİZ MEDYA