20 Eylül 2025 tarihli ve 33023 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Liman Devleti Denetimi Uygulama Yönetmeliği” ile denetim süreçlerinde önemli değişiklikler yürürlüğe girdi.

Yeni düzenlemeler, denetimlerin etkinliğini artırmayı, gemi güvenliğini ve iş sağlığı-güvenliği standartlarını güçlendirmeyi hedefliyor.

Risk Odaklı Denetim Dönemi Başladı

Yeni yönetmelikle birlikte yabancı bayraklı gemilerdeki denetim hedeflemesi değişti. Artık denetimlerin sayısı değil, standart altı risk arz eden gemilere odaklanılması esas alınacak. Bu sayede sınırlı kaynaklar daha etkin kullanılacak ve yüksek riskli gemiler öncelikli olarak denetlenecek.

Denetim Personelinin Eğitim ve Pratik Süresi Artırıldı

Liman devleti denetimi yapmak üzere yetkilendirilecek personelin sadece temel teorik eğitim alması yeterli olmayacak. Denetim görevlilerinin yılda en az 10 sahada denetim yapması zorunlu hale getirildi. Ayrıca, mezuniyet ve deneyim şartları istihdamı artıracak şekilde güncellendi. Personelin ihtiyaç halinde birbirine yakın komşu liman başkanlıklarında görevlendirilebilmesi de hizmet kalitesini artıracak.

Denetim Süre ve Uzmanlık Koşulları Netleşti

Acil ve zaruri durumlar dışında tüm denetimler, farklı branşlarda en az iki uzman denetim görevlisi tarafından ve en az iki saat sürecek şekilde yapılacak. Bu uygulama, denetim kalitesinin yükseltilmesini ve hataların minimize edilmesini amaçlıyor.

İş Sağlığı ve Güvenliği İçin Düzenlemeler

Denetim görevlilerinin iş sağlığı ve güvenliği kapsamında ihtiyaç duyacağı kıyafet ve teçhizat, her yıl düzenli olarak sağlanacak. Ayrıca denetimlerde ulaşım sorunlarının çözümü ve kaynakların etkin kullanımı için yasal zemin oluşturuldu.

Gemi Uygunsuzluklarında Yeni Yaptırımlar

Yönetmelik, arıza yapan veya kazaya karışan gemilerin kesinlikle denetime tabi tutulacağını belirtiyor. Ülkemiz limanlarından veya mutabakat muhtıralarına üye ülke limanlarından izinsiz ayrılan gemilere 6 ay süreyle Türk limanlarına giriş yasağı uygulanacak. Benzer şekilde, tamir için belirlenen tersaneye uğramayan ya da uluslararası sözleşme gerekliliklerine uymayan gemilere de 6 ay süreyle giriş yasağı getiriliyor.

Tekrarlayan İhlallerde Süreler Uzuyor

Son 36 ay içinde üç veya daha fazla kez tutulan gemilere, ilk seferinde bir yıl Türk limanlarına giriş izni verilmeyecek. Girişi yasaklı bir gemi, yasak süresi bitiminden sonra bir ay içinde tekrar tutulursa, bu süre 24 aya çıkarılacak. İki defa liman giriş yasağı alan gemiler ise tekrar tutulması durumunda kalıcı olarak Türk limanlarına giriş yapamayacak.

Performans ve Kara Listesine Uyum

Mutabakat muhtıralarının kara listesinde yer alan veya performans listelerinde hiç yer almayan bayrak devletlerine ait gemiler ile standart altı gemi listesinde bulunan gemilerin Türk limanlarına girişine kısıtlama getirilebilecek. Gemilerin gereksiz yere tutulduğu veya geciktirildiği iddia edilirse, gemi sahibi veya işleteni itiraz hakkına sahip olacak.

Masraflar Gemiden Alınacak

Yönetmelik, ikinci ve sonraki denetimler ile giriş yasağı olan gemilere yapılan denetimlerin masraflarının, donatan veya işleten tarafından ödenmesini hükme bağladı. Bu düzenleme, sorumluluk bilincini artırmayı ve kaynak kullanımını disipline etmeyi hedefliyor.

Yeni yönetmelik, liman devleti denetimlerinde güvenliği ve etkinliği artırmayı, denetim personelinin yeterliliğini güçlendirmeyi ve uluslararası standartlarla uyumu sağlamayı amaçlıyor. Yetkililer, uygulamanın gemi güvenliği ve liman güvenliği açısından önemli bir adım olduğunu vurguluyor.

TÜRK DENİZ MEDYA