Rusya’nın deniz yoluyla gerçekleştirdiği ham petrol ihracatı, döneminin en sert kesintisini yaşıyor.

ABD’nin yeni yaptırımları, küresel petrol ticaretinde dengeleri yeniden şekillendirirken Moskova’nın gelirlerini de aşağı çekti.

Bloomberg verilerine göre, Rusya’nın dört haftalık ortalama deniz yoluyla petrol sevkiyatı 2 Kasım itibarıyla günde 3,58 milyon varile gerileyerek ekim sonuna kıyasla yaklaşık 200 bin varil azaldı.

Bu, ocak ayından bu yana görülen en büyük düşüş oldu. Aynı dönemde Rusya’nın petrol gelirleri de ağustostan bu yana en düşük seviyesine indi.

Çin, Hindistan ve Türkiye’deki rafineriler, 21 Kasım’daki yaptırım uyum süresi dolmadan önce Rosneft ve Lukoil’den yaptırımlı ham petrol alımlarını durdurdu.

Deniz taşımacılığı verileri, yaptırımların etkisinin şimdiden hissedildiğini gösteriyor.

Braemar ve Vortexa verilerine göre, denizde taşınmakta olan Rus ham petrolü miktarı 2,5 yılın en yüksek seviyesi olan 115 milyon varile ulaştı.

Bunun yaklaşık 68 milyon varili hâlâ Hindistan’a doğru yolda, ancak birçok Hint rafinerisi yeni yüklemeleri azaltıyor.

İhracat ile ithalat arasındaki 450 bin varil/günlük fark, Moskova’nın pazar bulmakta zorlanabileceğini gösteriyor.

Hint özel rafinerileri alımlarını %60 oranında azaltırken, devlet rafinerileri sadece yaptırıma tabi olmayan kargoları sınırlı ölçüde almaya devam ediyor.

Satılamayan ham petrolün önemli bir kısmının Çin’in Shandong bölgesindeki bağımsız küçük rafinerilere yönlendirilmesi bekleniyor.

Ancak bu tesislerin ek hacimleri ne kadar absorbe edebileceği belirsiz. Çin’in devlet rafinerileri de alımları kısmış durumda.
 
Fiyatlar Düşüyor, Tanker Trafiği Değişiyor

Eskiden Brent’e göre primli fiyatla işlem gören Kozmino çıkışlı ESPO karışımı ham petrol artık varil başına 0,50 dolar iskontoyla satılıyor. Bazı alıcılar ise ürünlerini iptal etmeye başladı.

Tanker hareketliliğinde de dikkat çekici değişimler yaşanıyor. Braemar’ın verilerine göre, yaptırıma tabi olmayan gemilerin Rusya’ya boş (balast) dönüş hızları %11 arttı.

Armatörlerin uyum süresi bitmeden son yüklemelerini tamamlamak için acele etmesi, gemi arzının sıkılaşmasına ve boşaltma gecikmelerine yol açıyor. Bu durum, Rusya’nın ihracat hacmini sürdürmesini zorlaştırabilir.
 
Saldırılar ve Yasaklar Dengeleri Zorluyor

Ukrayna’nın son dönemde Lukoil’in 340 bin varil/gün kapasiteli Nijniy Novgorod rafinerisine ve Tuapse ile Saratov tesislerine yönelik saldırıları, arz zincirini daha da karmaşık hale getirdi. Bunun sonucunda Rusya, yıl sonuna kadar geçici olarak kükürt ihracatını yasakladı.

İsveçli SEB Bankası, Hindistan ve Çin’in tedarik kaynaklarını Atlantik Havzası ve Orta Doğu menşeli petrole kaydırmasını bekliyor.

Bu değişim, daha uzun taşıma rotalarıyla birlikte yaptırıma uyumlu tanker talebini artırabilir. Nitekim Orta Doğu çıkışlı VLCC (çok büyük ham petrol tankeri) navlun oranları, ABD yaptırımlarının açıklanmasından bu yana %50’nin üzerinde arttı.

TÜRK DENİZ MEDYA