Sağlık Bakanlığı Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması tarafından Covid-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma rehberinde  tekne, yatlar gibi gezi tekneleri (Gezinti/ Tenezzüh), turistik amaçlı deniz araçları ve turistik amaçlı olta balıkçılığında alınması gereken önlemler şu şekilde:

» Deniz turizmi hizmetleri randevulu olarak verilmelidir.

» Misafirlerin tesis alanlarına maskeli olarak girmeleri ve tesis içerisinde maskeli olmaları sağlanmalıdır.

» Girişte el dezenfektanı bulundurulmalı ve tesise giren her misafirin el antiseptiğini kullanması sağlanmalıdır.

» Tesislerde uyulması beklenen kuralları açıklayan bilgilendir görünür bir yere asılmalıdır. Bu bilgilendirme içerisinde ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı gibi belirtileri olan misafirlerin girmemeleri uyarısı yer almalıdır. Misafirlerin kuralları bildiğinden emin olunmalıdır.

» Bütün misafir kullanım alanlarda (bekleme, dinlenme vb.) en az 1 metre mesafeye uyacak şekilde düzenleme yapılmalı, ihtiyaç olan yerlerde zemine ve oturma alanlarına işaretlemeler yapılmalıdır.

» Deniz turizmi tesisi bünyesinde bulunan asansörlerin sosyal mesafe kurallarına uygun kullanımına ilişkin asansör içi yer işaretleri ve yazılı bilgilendirme yapılır.

» İşletme dışında veya içerisinde sıra beklenmesi gereken her yerde sosyal mesafe işaretlemeleri yapılır.

» Yatçı kabul alanları ve yatçıların bir arada bulunmalarını sağlayan sosyal tesisler, dinlenme salonları, satış üniteleri, tüm açık alan düzenlemeleri, toplantı salonları, eğlence mekanları, akaryakıt istasyonları, emanet ve malzeme depolarının bulunduğu alanlar, açık spor alanları, havuz çevresi ve kıyıda bulunan gölgelikler/şezlong gurupları, çamaşır yıkama ve kuru temizleme hizmet alanları, yat çekek alanı, bakım onarım üniteleri, duş ve tuvalet alanları dahil tüm genel kullanım alanları sosyal mesafe planına uygun olarak düzenlenir ve gerekli hijyen kurallarına uyulur; bu alanlarda sosyal mesafeye ilişkin gerekli önlemler alınır, işaretlemeler yapılır ve plana uygun kapasiteden fazla misafir kabul edilmez.

» Çocuk Kulübü Üniteleri T.C. Sağlık Bakanlığının “COVID-19 Kapsamında Kreşler ve Çocuk Bakım Evlerinde Uyulacak Tedbirler” rehberindeki kurallar uygulanır.

» Bütün bu alanlarda, T.C Sağlık Bakanlığı tarafından benzer sektörler için yayınlanmış COVID-19 Çalışma Rehberi kurallarına uyulur. (Örneğin yeme içme alanları, havuzlar, hamam, sauna ve spalar, spor tesisleri, akaryakıt istasyonları, kuru temizlemeler vb. için yayınlanmış rehberler)

Tesislerde ve Deniz Araçlarında Ortam Düzenlenmesi, Temizlenmesi, Dezenfeksiyonu, Havalandırılması

» Tesislerde ve deniz araçlarında her gün düzenli olarak temizlik yapılmalıdır. Sık kullanılan alan ve malzemeler daha sık temizlenmelidir.
» Temizlikte özellikle sık dokunulan yüzeylerin (merdiven tırabzanları, korkuluk, kapı kolları, masa yüzeyleri, tutunma yerleri vb.) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya 1/2 çay bardağı) çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.

» Klor bileşiklerinin uygun olmadığı dijital aletler, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
» Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılmalı ve her kullanım sonrası uygun şekilde temizlenmelidir. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemelerinin 60 oC’de yıkanması önerilir.

» Duş yerleri ve tuvaletlerde sosyal mesafe kuralına dikkat edilmelidir. Soyunma kabinlerinin kullanımında sosyal mesafeye dikkat edilmeli kabinler her kullanımdan sonra dezenfekte edilmelidir. Havlu vb. malzemeler kişiye
özel olmalıdır.

» Duş ve tuvaletler sık aralıklarla mümkünse her kullanımdan sonra dezenfekte edilecek şekilde planlama yapılmalıdır.

» Tuvalet ve lavabolardasu, sıvı sabun, tuvalet kâğıdı, kâğıt havlu ve çöp kutusu bulundurulmalıdır.

» Duş, kabin, tuvalet vb. alanların kapı ve pencereleri açılarak sık sık  havalandırılması sağlanmalıdır.

» Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılmalıdır. Tuvaletlere tek kullanımlık kâğıt havlu ve tuvalet kağıdı konulmalıdır.

» Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp çöp kutusuna atmalı, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.

» Dış ortamdan temiz hava alan havalandırma sistemleri kullanılmalı, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Vantilatör kullanılmamalıdır. Klimalarla ilgili yayınlanan/yayınlanacak COVID-19 sürecinde Klima Kullanımı ile İlgili Tedbirler Rehberine uyulmalıdır.

» Kapalı alanlar, kamaralar sık sık havalandırılmalıdır.

» Kullanıcılar ödeme terminalini kullanır ve dokunurlarsa hemen arkasından %70’lik alkol ile temizlenmelidir.

Tesislerde ve Deniz Araçlarında Personele Yönelik Önlemler

» Çalışan personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri konusunda bilgilenmesi sağlanmalıdır.

» Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan COVID-19 hastası veya temaslısı olan personel çalıştırılmamalıdır.
» Personel çalışırken ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtiler gelişirse, tıbbi maske takılı olarak sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir.

» Hizmet verirken en az 1 metre olan sosyal mesafe kuralına uyulmalıdır.

» Çalışan personelin tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.

» Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.

» Eldivenin doğru kullanılmaması COVID-19 bulaşma riskini artırabileceğinden çalışanlar kart, para veya fiş alırken teması önlemek için
eldiven kullanmamalıdır. Ellerin yıkanması veya el antiseptiği kullanılması yeterli olacaktır.

» Çalışan personel dinlenme alanlarında 1 metrelik sosyal mesafeyi korumalı ve çalışanlar maske takmayı sürdürmelidir. Ortak yeme-içme ünitelerinde sosyal mesafe kurallarına uygun olarak masa ve sandalyeler düzenlenerek bu alanların kapasitesi belirlenmeli ve belirlenen kapasite kadar personelin aynı anda kullanımı sağlanmalıdır.

» Cankurtaranların veya cankurtaran görevi yapacak eğitimli personelin olması durumunda bu kişiler için mutlaka FFP2/N95 maske, eldiven, yüz koruyu bulundurulmalıdır.

» Resüsitasyon (canlandırma) işlemi için gerekenler suni solunum maskesi, balon ventilasyon bulundurulmalıdır.

» Canlandırma ve ilkyardım işlemleri 1 metreden yakın temas gerektiren ve aerosol oluşturan işlemler olması nedeniyle bu işlemi yapanlar mutlaka FFP2/N95 maske kullanmalı, ayrıca eldiven ve yüz koruyucu kullanmalıdır.

» İhtiyaç halinde canlandırma işlemi sırasında suni solunum maskesi ve balon ventilasyon kullanılmalı, ağızdan ağıza solunum tercih edilmemelidir.

Turistik Amaçlı Tekne, Yatlar Gibi Küçük Gezi Teknelerinde Alınması Gereken Genel Önlemler

» Tekneler randevu sistemi ile çalışmalıdır. COVID-19 temaslı takibinin yapılabilmesi için yolcuların isimleri, iletişim bilgileri (otel müşterileri için otel isimleri), giriş/çıkış zamanları kaydedilmelidir. Kayıtlar en az 14 gün saklanmalıdır.

» Tekneye binecek her grup öncesinde genel temizlik yapmalı el ve vücutla teması yoğun olan yüzeyler (koltuklar, kapı kolları, wc’ler, el tutma noktaları vb.) dezenfekte edilmelidir.

» Deniz araçlarında uyulması beklenen kuralları açıklayan bilgilendir görünür bir yere asılmalıdır. Bu bilgilendirme içerisinde ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı gibi belirtileri olan misafirlerin girmemeleri uyarısı yer almalıdır. Misafirlerin kuralları bildiğinden emin olunmalıdır.

» Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı belirtileri olan, COVID-19 vakası veya temaslısı teknelere alınmamalıdır. Tıbbi maske takılarak sağlık kurumuna yönlendirilmelidir.

» Tekne girişlerinde ve uygun yerlerde alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya bulundurulmalı, her misafirin tekneye girerken antiseptik kullanması sağlanmalıdır.

» Giriş-çıkışlarda ve tekne içindeki alanlarda kişiler sıra ile sosyal mesafe kurallarına (en az 1 metre) uyulmalıdır. Gerekli yerlerde sosyal mesafe ile ilgili işaretler yapıştırılmalıdır. Oturma/bekleme/yeme-içme düzenlemeleri  ile gölgelikler/şezlong gurupları gibi tüm genel kullanım alanları sosyal mesafe planına uygun olarak düzenlenir, sosyal mesafeye ilişkin gerekli önlemler alınır, işaretlemeler yapılır, bu plana uygun sayıda misafir kabul edilir ve kapasite bilgisi işletme girişinde görülebilir bir yere asılır.

» Türk bayraklı ticari yatların faaliyetleri, turun kapalı grupla (aile, yakın akraba ve arkadaşlar) yapılması durumunda mevcut kapasiteleriyle, farklı grupların kabul edildiği araçlarda yolcu sayısı, tekne kapasitesinin en fazla yarısı kadar olmalıdır.

» Aynı rezervasyona sahip grup ve ailelerin kabul edildiği özel deniz turizmi araçları ise sosyal mesafe planına uygun olarak mevcut kapasiteleri ile faaliyette bulunurlar. Misafirlerden tur sonunda konaklama tesisinde kalınması halinde buna ilişkin bilgiler alınır.

» Oturma ve güneşlenme alanları arasında en az 1 metre mesafe olacak şekilde düzenleme yapılmalıdır. Oturma düzeni yüz yüze olmamalı, çapraz oturma tercih edilmelidir. Bireyler arasında olması gereken sosyal mesafeye (en az 1 metre) dikkat edilmelidir.

» Sosyal mesafenin korunamayacağı eğlence organizasyonları yapılmamalıdır.

» Mutfak alışverişi sonrası malzemeler temizlenerek mutfağa alınmalıdır.

» Mutfak dışında aracın başka bir bölümünde mangal vb. yemek pişirme alanı oluşturulmamalıdır.

» Yemek yerken ya da su/çay/kahve içilirken, maske çıkarılacağı için mesafe en az 1 metre olacak şekilde oturma ve/veya yeme-içme düzenlemesi yapılmalıdır. Yemekler tercihen kumanya şeklinde verilmelidir. Yemek öncesinde ve sonrasında ellerin su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca yıkanması ve tek kullanımlık havlu ile ellerin kurulanması gibi kişisel hijyen kurallarının uygulanmasına imkan veren düzenlemeler yapılmalıdır. Baharat, kürdan, tuz, kaşık, çatal, bıçak, bardak vb. malzemelerin tek kullanımlık olacak şekilde sunulması sağlanmalıdır. Yemek hazırlanması ve dağıtımı sırasında kişisel hijyen kurallarına uyulmalı ve maske takılmalıdır.

» Limanlarda deniz aracından iniliyorsa verilecek molalarda, maske takılmalı, el hijyeni ve sosyal mesafe kurallarına uyulmalıdır.

» Turizm amaçlı su altı ve su üstü sportif faaliyetlerinde kullanılan tüp, denge yeleği, can yeleği ve benzeri ekipmanların faaliyet süresince sadece bir kişi tarafından kullanılması ve kullanıldıktan sonra dezenfekte edilmelidir.

» Denizde bulunulan sürede ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı belirtileri gelişen çalışanlar diğer personellerden ve varsa müşterilerden ayrı bir bölümde izolasyona alınmalı ve limana dönüldüğünde tıbbi maske takılarak COVID-19 yönünden değerlendirilmek üzere sağlık kurumuna yönlendirilmelidir.

» COVID-19 şikayetleri olan, tanısı ve tedavisi tamamlanan veya temaslısı olan çalışanlar Sağlık Bakanlığı COVID-19 Rehberindeki kurallara göre yönetilmelidir.

Turistik Amaçlı Olta Balıkçılığında Alınması Gereken Önlemler

» Malzeme tedariki sağlanan dükkanlara gidildiğinde maske, sosyal mesafe ve el hijyeni kurallarına uyulmalıdır.

» Alınan malzemelere temas edildikten sonra ve çevre ile temas sonrası el hijyenine dikkat edilmeli, el antiseptiği kullanılmalıdır.

» Balık tutarken ve diğer aktivitelerde kişiler arası en az bir metre olabilecek şekilde tekne/bot kapasitesi hesaplanarak kapasitenin üzerinde biniş yapılmamalıdır.

» Aktivite gerçekleştirilirken de maske kullanımına dikkat edilmelidir. 

KAYNAK: TURKDENİZ.COM