Türk Savunma Sanayii için başarı dolu bir yıl daha geride kaldı. Dünyayı kasıp kavuran pandemi döneminin etkileri, üretim ve tedarik zincirinde yaşanan kırılmalar, çip ve benzer kritik parçalarda yaşanan krizler her ülkeyi ve neredeyse her sektörü etkiledi. Tüm bunlara rağmen Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinesinde yerli ve milli savunma sanayiinde bir şekilde çarkların dönmesini sağladı ve geride bıraktığımız yılda önemli işlere imza attı.

2021 yılında çok sayıda ‘ilk’e imza atan Türk savunma sanayii kara, deniz ve hava sistemlerinde ortaya koyduğu ürünler ile alt sistemlerde elde ettiği başarılı sonuçlarla sadece yurt içinde değil dünya genelinde de son derece başarılı bir noktaya konumlandı.

Havacılık ve uzay alanında atılan adımlar

Peki, 2021 yılında yerli ve milli savunma sanayiinde hangi adımlar atıldı? Yaşanan tüm gelişmeleri aktarmak pek mümkün olmasa da en azından kritik satır başlarına gelin birlikte bakalım…

İlk durağımız havacılık ve uzay… Akıncı TİHA ve Aksungur SİHA’nın teslimatları geride bıraktığımız yılın en önemli olaylarından. Bunun yanı sıra Türkiye’nin bu alanda dünya sahnesine çıkmasında büyük rolleri olan Bayraktar TB2 ve ANKA SİHA’nın teslimatlarına da devam edildi. Bu noktada KARGU İHA projesinde de teslimat sürecinin sürdüğünü belirtelim.

Kısa pistli gemilere iniş kalkış yapabilecek Bayraktar TB3 SİHA projesi başlatıldı, Muharip İnsansız Uçak Sistemi’nin (MİUS) kavramsal tasarımı tamamlandı. Milli Muharip Uçak Projesinde sistem gereksinimleri fazı tamamlandı, alt sistem sözleşmeleri imzalandı.

2021’in gökyüzündeki izlerinden biri de Gökbey Helikopteri oldu. Gökbey’in 3. prototipinin ilk uçuşu başarıyla tamamlandı. Atak Faz-2 Helikopter teslimatlarına devam edildi. Retrofiti yapılan ilk A400M Uçağı teslim edildi.

Sonda Roket sistemi de başarıyla test edildi

Geride bıraktığımız yılda yapısal iyileştirmeleri tamamlanan 7 adet F-16 Blok-30 uçağı Hava Kuvvetleri Komutanlığına teslim edildi. Meltem-3 Projesi kapsamında 3 adet daha P-72 Deniz Karakol Uçağı Deniz Kuvvetleri Komutanlığına verildi. Ayrıca, modernizasyonu tamamlanan ve test uçuşları gerçekleşen 3 adet C-130E/B uçağı daha teslim edildi.

Farklı İHA sistemlerinde önemli gelişmeler kat eden Türk Savunma Sanayii, taşınabilir Sabit Kanatlı Vurucu İHA Sistemi ALPAGU mühimmatlı test atışını bu yıl başarıyla gerçekleştirdi. Öte yandan Mühimmat Bırakan İHA BOYGA’nın testlerine de başlandı.

2021 yılı Türkiye’nin ‘uzay yolculuğu’ için de güzel gelişmelere sahne oldu… GÖKTÜRK-1 Uydu Sistemi Yenileme Keşif Gözetleme Uydu Sistemi Geliştirme Projesi sözleşmesi imzalandı. Hibrit motor teknolojisi ile geliştirilen Sonda Roket Sisteminin uçuşlu testi başarıyla gerçekleştirildi.

Hava Savunma, Silah ve Mühimmat

Türkiye’de savunma sanayiinin en önemli konu başlıklarından biri hava savunma… Savunma Sanayii Başkanlığı’nın attığı adımlarla 2021 yılı bu alandaki gelişmeler için tarihe not düşülecek dönemlerden biri oldu… Alçak İrtifa Hava Savunma Füze Sistemi HİSAR-A+ tüm unsurlarıyla teslim edildi. Orta İrtifa Hava Savunma Füze Sistemi Hisar O+’nın kabul faaliyetleri tamamlandı ve teslimata hazır hale geldi.

Uzun menzilli ve çok katmanlı milli hava savunma sistemi SİPER’in test atışları yapıldı. İlk milli gemisavar füzesi ATMACA envantere girmeye hazır hale geldi. GÖKTUĞ projesinde kapsamında geliştirilen görüş içi hava-hava füzesi BOZDOĞAN, ilk atışta hedefi tam isabetle vurdu.

Portatif hava savunma sistemi SUNGUR, azami menzil ve irtifada hareketli hedefe karşı test atışı gerçekleştirildi. ŞİMŞEK hedef uçağı, GPS güdümlü otonom uçarak, uzun mesafelerdeki hedefleri vuran füze haline geldi.

Milli Deniz Topu testlerden başarıyla geçti

2021 yılındaki bir diğer ilk ‘AKYA’ oldu… AKYA eğitim torpidosu ilk kez envantere girdi. Türkiye için son derece kritik olan deniz topunda da tarihi bir başarıya imza atıldı ve 76/62 mm Milli Deniz Topunun ilk test atışları başarıyla tamamlandı.

Yine bu yıl içerisinde Lazer Güdümlü Mini Füze METE geliştirildi, testlerine başlandı. 7.62 mm Makineli Tüfek PMT 7.62’nin ilk teslimatları gerçekleştirildi. Birden fazla çeşit mühimmat atabilen ilk çoklu bomba atar TG40-BA geliştirildi.

Dünyada sadece iki ülke ordusu için üretilen 60’lı Yüksek Kapasiteli Şarjör teslimatı bu yıl içerisinde yapıldı. 35 mm Hava Savunma Sistemi Modernizasyonu ve Parçacıklı Mühimmat Projesi kapsamında üretilen Ateş İdare Cihazı ve Modernize Çekili Top sistemlerinin TSK’ya teslimatları sürdü.

MAM-T, MAM-L, MAM-C akıllı mühimmatları, OMTAS, UMTAS, L-UMTAS tanksavar füzelerinin teslimatları devam ederken aynı zamanda Denizaltı Savunma Harbi (DSH) roketlerinin teslimatında da gerekli adımlar atıldı.

Mavi Vatan için kritik projeler

Savunma sanayiinin 2021 yılı yolculuğunda deniz sistemlerinin de önemli bir yeri oldu. Mavi Vatan için ortaya konan irade, farklı alanlarda kritik kabiliyetleri de beraberinde getirdi…

Türk Donanması’nın en büyük gemisi olacak Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi LHD ANADOLU’nun liman kabul testlerine başlandı.

Test ve Eğitim Gemisi UFUK hizmete girmeye hazır hale geldi. MİLGEM projesinin 5. gemisi ve ülkemizin ilk İ Sınıfı Firkateyni TCG İstanbul gemisi denize indirildi. MİLGEM’de 6,7 ve 8. gemilerin ihale süreci başlatıldı.

Denizaltı projeleri için de 2021 çok güzel geçti. Yeni Tip Denizaltı Projesi’nin ilk denizaltısında liman kabul testlerine başlandı. Türkiye’nin ilk büyük Kavitasyon Tüneli ve Manevra Deney Sistemi (KATMANSİS) açıldı.

Sürü İDA projesinin testleri devam ediyor

Deniz sistemlerinde hayata geçirilen projeler bu kadarla sınırlı değil… Lojistik Destek Gemisi projesinin ilk gemisi TCG Yzb. Güngör Durmuş (A-574) Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın hizmetine girdi.

Yeni Tip Denizaltı Projesi’nde torpido kovanlarının yer aldığı Section 50 yerli ve milli üretimle Gölcük Tersane Komutanlığı’na teslim edildi. Kontrol botlarının teslimatları sürerken, Silahlı İnsansız Deniz Aracı ULAQ’ın seri üretimi başladı. ALBATROS Sürü İDA projesinde ise testlere devam edildi.

Kara Kuvvetleri’nde ‘İKA’ dönemi

Denizlerin ardından sıradaki durağımız kara sistemleri… Karacılar için de 2021 yılı oldukça güzel ve verimli geçti. Hafif ve orta sınıf insansız kara aracı (İKA) teslimatları yapıldı. Ağır Sınıf İKA projesi başlatıldı.

Mayın ve El Yapımı Patlayıcı Tespit İmha (METİ) aracı ilk kez envantere girdi. Leopard 2A4 modernizasyonunda zırh paketinin tanklara entegrasyonuna devam edildi. Fırat M60T modernizasyonunda PULAT Aktif Koruma Sisteminin tanklara entegrasyonu tamamlandı.

Zırhlı araçlarda tam gaz devam

Zırhlı Amfibi Hücum Aracı ZAHA’nın mayın ve balistik testleri tamamlandı. Silah Taşıyıcı Araçlar Projesi kapsamında KAPLAN ve PARS araçlarının teslimatlarına devam edildi.

PARS 6x6 MKKA Özel Operasyonlar Aracı kalifikasyon testlerine başladı. Zırhlı Muharebe Aracı Modernizasyon Projesi kapsamında üretimi tamamlanan ön prototip ZMA üzerinde araç sürüş ve atış testleri başarılı şekilde gerçekleştirildi.
Olay yeri inceleme aracı KIRAÇ’ların teslimatları sürdü.

SANCAK teslim edildi

Harp sahalarının olmazsa olmazlarının başında gelen elektronik sistemler için de güzel bir yıl oldu… Yeni Nesil Muhabere Elektronik Taarruz Sistemi SANCAK teslim edildi. Yerli ve milli SİHA’ların CATS kameralarının teslimatlarına devam edildi.

Komuta Kontrol Sistemlerinin denizaltılara entegrasyonu sürdü. Milli Dost Düşman Tanıma Tanıtma Sistemlerinin (IFF Mod-5) F-16 uçaklarına entegreleri planlanan program kapsamında devam etti. Modüler Üs Bölgeleri ve Kent Güvenlik Yönetim Sistemlerinin kurulumları sürdü. TBMM Genel Kurulunun elektronik sistemi yenilendi.

UTKU çalıştırıldı BATU ateşlendi

Savunma Sanayii Başkanlığı’nın 2021 yılında en çok mesai harcadığı duraklardan biri de motor oldu… Yeni nesil hafif zırhlı araçlar ve Fırtına Obüsü için geliştirilen bin beygir gücündeki ilk motor ve ilk çapraz tahrikli transmisyon UTKU’nun çalıştırması başarılı şekilde gerçekleşti.

Tank, muhtelif zırhlı araç ve makinalar için geliştirilen bin 500 beygir gücündeki ilk motor olan BATU’nun ateşlemesi başarılı şekilde gerçekleşti. Yeni Turbojet Motor Projesi ARAT’ın sözleşmesi imzalandı.

Ayrıca 8x8, 6x6 ve 4x4 tekerlekli araçlarda kullanılmak üzere modüler olarak planlanan hibrit tahrik sistemi geliştirme projesi başlatıldı.

Savunma sanayiinde ihracat 3 milyar doları aştı

Türk Savunma Sanayii için 2021 yılı sadece yeni silahlar, gelişmiş mühimmatlar ve kritik sistemler demek olmadı… Ar-Ge, siber güvenlik, eğitim, destek, ihracat gibi kalemlerde de değerli gelişmeler yaşandı.

Bayraktar TB2’lerin Polonya’ya satışını kapsayan sözleşme imzalandı. Türkiye ilk kez NATO ve AB üyesi bir ülkeye insansız hava aracı ihraç edecek konuma geldi.

Ülkemizin uzay alanındaki ilk ihracatı olacak Yüksek Çıkış Gücüne Sahip HTS Haberleşme Uydusu ARSAT-SG1’in Arjantin’e ihracı için sözleşme imzalandı.

Nijer, Kenya, Etiyopya, Cibuti, Fas, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Polonya, Macaristan, Moğolistan ve Kırgızistan’a da gerçekleştirilen ihracatlarla Türk savunma sanayii ürünlerinin dünyada var olduğu coğrafya genişledi.

Bu yıl Türkiye, savunma sanayii ürünlerini ihraç ettiği ülke sayısını 170’e çıkarırken, 3 milyar doların üzerinde ihracat hacmine ulaşıldı. Savunma sanayiinde ihraç edilen ürün çeşidi 2021 yılı sonu itibariyle 228’e yükseldi.

Tüm bunların yanı sıra Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinesinde 2021 yılı boyunca ülkemizde çok sayıda uluslararası ve ulusal zirve düzenlendi. Yine aynı dönemde gençlere yönelik programlar başlatıldı, savunma sanayii yatırım ve geliştirme faaliyetleri kapsamında milyonlarca lira değerinde kredi protokolü imzalandı.

Kaynak: TRT HABER