Türkiye sularındaki Rus süper yatları, ABD ile gerilimi artırıyor. ABD’ye göre Rusya'nın Türkiye'nin finansal sistemine erişimi, potansiyel olarak Batı'nın yaptırımlarını baltalıyor.

Dünyanın kiralanabilen en büyük yatı Flying Fox, geçen yıl New York'taki Met Gala'ya katılmayarak Akdeniz'i gezmek ve geminin en üst düzey olanaklarının tadını çıkarmak için Beyoncé ve Jay-Z'ye ev sahipliği yapmıştı. O tarihten beri, ücreti 3 milyon dolar olan 446 fitlik süperyat Flying Fox, Rus oligarklara uygulanan uluslararası yaptırımlarım listesine girdi.

Flying Fox'un sahibinin Rus Oligark Dmitry Kamenshchik olduğu bildiriliyor.

Bununla birlikte, yaptırımlarla karşı karşıya kalan Rus oligarklarına ait veya bunlarla bağlantılı bazı süperyatlara dünya çapındaki limanlarda el konulurken, Flying Fox ve daha geniş Rusya yaptırımlarına konu diğer süperyatlar, yaptırım uygulamayan tek NATO üyesi olan Türkiye'de güvenli bir sığınak bulmuş durumda.

Türkiye yaptırıma tabi 32 yata ev sahipliği yaptı

New York Times'ın bir analizine göre, toplamda oligarklara ve yaptırıma tabi kuruluşlara bağlı en az 32 yat son aylarda Türkiye sularında barındı.

19 Ağustos'ta Hazine Bakanlığı, Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo'nun bir Türk yetkiliye ABD'nin Rusların Türkiye'yi yaptırımlardan kaçmak için kullanmasından endişe duyduğunu söylediğini belirten bir açıklama yapmıştı.

Üç gün sonra, Adeyemo, Türk iş gruplarına yaptırımlarla karşı karşıya kalan Rus kişi veya kuruluşlarla çalıştıkları takdirde ceza verilmesi konusunda uyarıda bulunan bir mektup göndermişti. Türk bankaları, yaptırım uygulanan Rus bankalarıyla iş yaparlarsa, küresel bankalarla hayati ilişkilerini ve hatta ABD dolarına erişimlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduklarını da sözlerine eklemişti.

Eylül ayında, birkaç Türk bankası, Visa veya MasterCard'ın Rus eşdeğeri olan Mir ödeme sistemini kabul etmeyi bıraktı. Buna rağmen Türk marinaları, yaptırım uygulanan Ruslara ve onların süper yatlarına hizmet vermeye devam ediyor.

Haziran ayında Flying Fox, Amerika Birleşik Devletleri tarafından “engellenmiş mülk” olarak seçildi ve yönetim şirketi Imperial Yachts da yaptırıma tabi tutuldu. Bununla birlikte Flying Fox, en azından Mayıs ayından bu yana, lüks tatil beldesi Göcek'teki bir marina olan Port Azure'da demirli durumda.

Türkiye'nin ilk "mega yat marinası" olarak lanse edilen Port Azure, Türkiye'nin en büyük holdinglerinden STFA tarafından geçen yıl hizmete açıldı. Times'ın analizine göre marina, geçen yaz Rus oligarklarına veya yaptırıma tabi şirketlere bağlı en az sekiz yata ev sahipliği yaptı.

Analize göre, İngiltere ve Avrupa Birliği tarafından yaptırım uygulanan Abramoviç'in sahibi olduğu veya onunla bağlantılı dört yat Ağustos ayında Türkiye'deydi.

"Hizmet veren şirketlere yaptırım uygulanabilir"

ABD Hazine Bakanlığı ve New York Fed'de görev yapan eski bir yaptırım yetkilisi Daniel Tannebaum, Türk hükümetinin işbirliği yapmak istememesi durumunda bile, ABD gemileri Türk sularında olsa dahi, ABD’nin Rus oligarklarına yaptırımlarını uygulamak için elinde araçlara sahip olduğunu söyledi.

Tannebaum “Bunun bir yolu, Türkiye'de oligarkların yatlarına hizmet veren şirketlere (marinalar, yemek şirketleri ve akaryakıt şirketleri) yaptırım uygulamak olacağını söyledi.”

Bu durumda sadece Rus yat sahipleri değil, şu anda Türk karasularında bulunan birçok Amerikalı yat sahibi de işlerini başka yerlere götürmek zorunda kalırken, bu şirketlerle iş yapan bankalar hedef haline gelmemek için hesaplarını kapatabilir.

Süperyatlar, marinalar ve bölgedeki diğer işletmeler için önemli bir gelir kaynağı. Kaynaklara göre, Nisan ayında Abramoviç'in en büyük yatı olan Eclipse, Marmaris'te 1,66 milyon dolarlık bir yakıt faturası ödedi.

Kaynak: Bloomberg