Yakıt Kalitesi

Yakıt kalitesi deyince ilk akla gelen yakıtın off-spec olup olmadığıdır. Dünya üzerindeki birçok ikmalci ISO (International Organization for Standardization) standartlarına ek olarak istenen spesifik taleplere yanıt vermemekte olup, yalnızca ISO standartlarını garanti etmektedir. Buna rağmen realitede her gemi makinesinin, doğasının farklı olduğunu göz önüne aldığımızda yakıt kalitesini sadece ISO 8217 standartları ile kısıtlı tutmak da yeterli değildir.

Günümüzde armatör ve kiracılar, fiyatlama esnasında yakıtın COQ (Certificate of Quality) dediğimiz kalite raporunu talep ederek bu sorunun önüne geçmeye çalışmaktadırlar. Özellikle ana yakıt merkezi olan limanlarda / uğraklarda, bu kalite raporunun gemiye alınacak yakıta ait olmasının çok güç bir durum olduğunu göz önünde bulundurmakta fayda vardır ancak referans olarak kabul edilebilir. Örneğin; Fujairah’ı göz önüne alırsak, buradaki tanklar neredeyse her gün, belki günde birden fazla kez boşalıp dolmaktadır. Gemilere ikmallenen yakıtın dışında, özellikle yaz dönemlerinde Pakistan, Irak gibi bölgelerde elektrik santrallerine ve jeneratörlere, ayrıca ülkenin kendi ihtiyaçlarına sağlanan yakıt ile talep artmaktadır. Dolayısıyla 10 gün sonrasına sipariş edilen yakıt için istenilen kalite belgesi, ancak referans olabilir. Çünkü bu süreçte istenilen kalite belgesinin üstüne, kara tankı içerisindeki yakıt, minimum 10-13 kere değişmiş olabilmektedir. Ayrıca spesifik kalitede yakıt istenip geminin gecikmesi vb. durumlarda ikmalci tarafından açılacak olası claimler mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

Yakıtlardaki bölgesel farklılıklar mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Alınan yakıtların enerji verimi hesaplamaları mutlaka yapılmalıdır. Unutulmamalıdır ki; yakıttaki verimlilik doğrudan fiyat ile bağlantılıdır. Bu durumda gelen analiz sonuçları bir rapor haline getirilebilir, yakıt hangi ikmalciden alınmış, yakıttaki verimlilik nedir, yakıtın sludge yapma oranı nedir, gemi makinesinde beklenmedik bir etki yaratmış mı vb. kayıtları rapor halinde düzenli olarak tutarak bir süre sonra ikmalciler ve bölgeler arasi farklılıklara kolayca hakim olunabilir ve bir sonraki aşamada yakıt alınırken tek göz önünde tutulan etmenin fiyat olmasının bir adim daha önüne geçilebilir.

Rastlanan en yaygın dikkatsizliklerden birisi ise gemi personelinin farklı ikmalcilerden alınan yakıtları aynı tanka koymasıdır. Ya da yeterli tank olmaması sebebiyle seyirde tank değişimi yapılması gerektiğinde de yine yakıtlar karışabilmektedir. Bunun sonucunda karşımıza çıkacak olası sorunlar, yakıtın off-spec olması durumunda mevcut yakıtı da bozacağı ve 2020 regülasyonu sonrası yeni yakıtlarda karşılaşma olasılığı daha yüksek olan, compatibility sorunudur.

Yakıt Operasyonları

Yakıt alımlarında armatörün, satın alma yapan çalışanlarına yaptığı doğrudan ya da dolaylı baskı ve yakıt alımlarında yapılan yolsuzluklar, alıcıyı sorgulamadan en ucuz yakıtı almaya itmektedir. Bunun sonucu olarak da, ikmalcilerin operasyonel başarıları, neredeyse tamamen göz ardı edilip, maddi kayıplara yol açmaktadır. Buradaki bir diğer kısır döngü de, işine yeteri kadar hakim olmayan traderların bölgedeki ikmalcilerin operasyonlarından habersiz bir şekilde yeteri kadar seçici olamamasıdır. Bunun sonucu olarak da müşterisine yön veremeyen, sadece fiyat talep edilen yerde, robotik bir şekilde fiyat sağlayan traderlarin sayısı artmıştır. Bu operasyonel sorunlar başlıca; gecikme, kazalar, shortage gibi sıralanabilir. İklim koşulları kontrolümüz dışında olmakla birlikte, Bimco sözleşmesinde gecen, endüstriyel bekleme zamanı 4-6 saattir. Göz önünde bulundurulması gereken bir diğer önemli etmen ikmalcinin filosundaki barge sayısı ve lokal gümrük kurallarıdır. Olası gecikmeleri önlemek için ikmalcilerin filosundaki barge sayısı mutlaka göz önünde bulundurarak alım yapılmalıdır. Yakıtın da bir laycan’i olması ve geminin nomine edilen tarihten daha geç varması ikmalcilerin planlamalarında bozulmalara dolayısıyla gecikmelere neden olabilmektedir. Bu tur durumlarda sürekli iletişim sağlanarak ikmalcileri bilgilendirmekte operasyon açısından faydalı olacaktır. Birçok limanda gerçek dişi istenilen ve ”alınan” indirimler ise, karşımıza shortage olarak çıkabilmektedir.

Yakıt Fiyatları ve Krediler

Yakıt fiyatlarının gider listesindeki en büyük kalemi oluşturması dolayısıyla en çok önem verilen konu yakıtın fiyatıdır. İkmalciler ve bölgeye göre değişmekle birlikte, yakıtların fiyatlandırılmasında ex wharf, brent gibi unsurlar kullanılırken, düşük sülfürlü fuel oilde Ice Gasoil de yaygın bir şekilde fiyatlandırma unsuru olarak kullanılmaya başlamıştır. Ice Gasoil üzerinden fiyatlandırmanın MGO bazlı olması, kısa geçerlilik sureleri verilmesi alıcıyı zorlayan unsurlardan birisi haline gelmiş olup fiyatlarda daha fazla dalgalanmaya yol açmıştır. Fiyatlandırmalar anlık olarak ICE Gasoil üzerinden yapıldığı için verilen geçerlilik surelerine sadik kalmakta fayda vardır. Artan yakıt fiyatları ise; kredilerin önemini bir kez daha hatırlatmaktadır. Günümüzde ortalama 580 dolarları bulan düşük sülfürlü yakıtlarda, gemi tipine ve tonaja göre değişmekle birlikte tek bir yakıt faturası 3,5 milyon dolarlara kadar ulaşmaktadır. Bu nedenle küçük çapta birçok ikmalci ve trader firma müşterinin talebine yetecek kadar kredi limiti açmakta zorlanmaya başlanmıştır. O nedenle geçerliliğini korumak için verilen kredilere sadık kalmakta fayda vardır.

Kaynak: Koster Dergisi