Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya-Ukrayna Savaşı’na değinerek, “Mariupol’den denizden tahliye konusunda hem Rusya hem de Ukrayna tarafıyla görüşmelerimiz devam ediyor” ifadelerini kullandı. Rusya-Ukrayna arasında Türkiye’nin arabuluculuk rolüne değinen Çavuşoğlu, “Müttefiklerin tavrında olumlu yönde bir değişim var” dedi.

Belçika’nın başkenti Brüksel NATO Dışişleri Bakanları Toplantısına ev sahipliği yaptı. Ukrayna-Rusya konusunun ele alındığı toplantıya katılan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, toplantının ardından Türk basınına açıklama yaptı. NATO’nun kuruluşunun 70. yılının kutlandığını kaydeden Bakan Çavuşoğlu, NATO’nun son dönemde sık sık bir araya geldiğini kaydederek, “Karşı karşıya kaldığımız tehdit ve sınamalara karşı NATO’nun güçlendirilmesi ve NATO içinde birliğin sağlanması öncelikli konu” dedi. Ukrayna-Rusya Savaşı’na değinen Bakan Çavuşoğlu, “Tabi Ukrayna’daki savaş nedeniyle tüm dünyada, sadece bizim coğrafyamızda değil ötesinde de ciddi bir endişe var. Savaşın etkileri her yerde hissediliyor. Ortaklarımızla bu toplantının düzenlenmesi önemliydi. Son oturumu ise Ukrayna’ya nasıl yardım edebiliriz, bu savaşı nasıl durdurabiliriz bunları konuşmak için düzenlediğimiz bir oturum oldu. Toplamda üç oturuma Türkiye olarak özellikle Ukrayna konusunda bir taraftan ilkeli tavır sergilerken diğer taraftan Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde bu savaşı durdurmak için sarf ettiğimiz çabalar hakkında bilgiler verdik” dedi.

“Türkiye’nin oynadığı arabuluculuğa önem veriliyor”

Çavuşoğlu, görüştüğü tüm muhatapların ve müttefikin Türkiye’nin oynadığı rolden dolayı duydukları memnuniyeti bir kere daha vurguladıklarını aktararak, “Ukrayna tarafı da toplantılara katıldı. Toplantıda da ikili görüşmelerde de Türkiye’nin oynadığı arabuluculuğa önem verdiklerini Türkiye güvendiklerini söylediler. En anlamlı gelişme de İstanbul’da olmuştu devam ettirilecek. Elbette Bucha, İrpin ve bazı bölgelerden gelen bu görüntüler kabul edilemez görüntüler. Bu görüntüler şu anda müzakereleri biraz gölgeledi daha doğrusu oluşan göreceli pozitif atmosferi maalesef olumsuz etkiledi ama Zelenski’nin söylediği gibi bir Ukraynalı olarak belki müzakere etmemem lazım ama bir cumhurbaşkanı olarak müzakereleri sürdürmemiz gerekiyor, dedi. Bu zor şartlarda bile müzakereleri devam ettirmenin faydalı olduğunu düşünüyoruz çünkü burada bir sonuç elde edeceksek tek yolu diplomasi ve biz bu sürece katkı sağlamaya devam edeceğiz’’ dedi.

Türkiye-Kanada arasındaki ihracat izinleri ile ilgili sıkıntı ele alındı

Dünden bu yana ikili görüşmeler gerçekleştirdiğini ifade eden Çavuşoğlu, “Dün ilk olarak ‘Türkiye’nin Güzellikleri Sergisi’ne katıldık daha doğrusu açılışını yaptık. Dün gelir gelmez Kanada Dışişleri Bakanıyla görüştüm Kanada Dışişleri Bakanıyla Cumhurbaşkanımızın Trudeau ile yaptığı telefon görüşmesinde gündeme gelen konuların takibini yaptık. Burada en önemli konu savunma sanayindeki kısıtlamalar, yani ihracat izinleri ile ilgili sıkıntı yaşamıştık. Cumhurbaşkanımız telefonda bu konuyu gündeme getirdi. Dışişleri Bakanı Melanie Joly ile bugün bir mektup ile bu sorunu aşma konusunda mutabık kaldık. Şu anda arkadaşlarımız mektup konusunda çalışıyorlar” dedi.

İtalya, Fransa ve Türkiye üçlü toplantı yapacak

İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio bir araya geldiklerini belirten Çavuşoğlu, "Özellikle Türkiye, İtalya ve Fransa üçlü toplantılarının gerçekleşmesi ve daha önce niyet mektubunu imzaladığımız EuroSam Projesi’nin canlandırılması konusunda atılacak adımları değerlendirdik. Biliyorsunuz Cumhurbaşkanımız bu konuyu hem Macron hem de Başbakan Draghi ile NATO Liderler Zirvesi marjında ele almıştı. Bunun takibini de yapıyoruz önümüzdeki süreçte dışişleri bakanları, savunma bakanları düzeyinde de ilerlerse düzeyinde üçlü toplantının hazırlığını yapmak için bir araya gelme konusunda mutabık kaldık. Diğer taraftan İtalya ile hükümetler arası zirveyi de bu yılın ikinci yarısında gerçekleştirme konusunda Cumhurbaşkanımız ve Başbakan Draghi mutabık kalmışlardı bunun hazırlıklarını da birlikte yapacağız’’ ifadelerini kullandı.

İsveç’e PKK/YPG rahatsızlığı bir kez daha iletildi

Çavuşoğlu, "İsveç Dışişleri Bakanı, Antalya Diploması Forumu’na katılacaktı daha sonra Ankara’ya gelecekti ama mümkün olmamıştı. Kendisiyle de ikili bir görüşme gerçekleştirdik. Önümüzdeki günlerde Orta Doğu ve Kuzey Avrupa konusunda istişare edeceğiz. Gelecek günlerde en çok konuşulan konulardan bir tanesi de İsveç ve Finlandiya’nın muhtemel NATO üyeliği bu konuda da görüş alışverişinde bulunduk. Diğer taraftan özellikle PKK ve YPG temsilcileri ile sık sık bir araya gelmesinden özellikle de Savunma Bakanlığının bir araya gelmesinden onlarla görüşmesinde duyduğumuz rahatsızlığı da bir kere daha ilettik’’ dedi.

Portekiz ile ilişkilerimiz mükemmel

İkili ilişkiler kapsamında Portekiz’le de temas kurulduğunu bildiren Çavuşoğlu, "Portekiz Dışişleri Bakanı ile de bugün bir görüşme gerçekleştirdik yeni göreve gelen bir arkadaşımız daha önce savunma bakanıydı. Bizim siyasi ilişkilerimiz gerçekten mükemmel düzeyde ama biraz daha canlandırmamız lazım karşılıklı ziyaretler gerçekleştirilmesi, hükümetler arası zirvenin gerçekleştirilmesi bunların hazırlanması konularını ele aldık’’ dedi. Çavuşoğlu, “Diğer taraftan Gürcistan’ın yeni Dışişleri Bakanı İlya Dacaşvili ile de görüştük kendisini tebrik ettik. Gürcistan ile komşuyuz ilişkilerimiz çok iyi Cumhurbaşkanımızın bu yıl ziyaret etme ihtimali var aynı şekilde yüksek düzeyli işbirliği konseyi toplantısında da bu sene gerçekleştireceğiz ev sahipliği sırası bizde belki Cumhurbaşkanımızın Gürcistan ziyarete marjında orada da yapabiliriz” ifadelerini kullandı.

İngiltere ile savunma sanayi ele alındı

İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss ile yaptığı görüşmeye değinen Çavuşoğlu, “Başbakan Boris Johnson’la Cumhurbaşkanımızın bu salonda yaklaşık 15 gün önce gerçekleştirdikleri görüşmede gündeme gelen konuların takibini yaptık. Bunlardan bir tanesi de biliyorsunuz milli muharip uçağının motoru meselesi. İngiltere ihracat kısıtlamalarını kaldırdı bundan memnuniyet duyuyoruz. Ama savunma sanayinde gerek savaş uçağı, gerekse savaş gemisi, uçak gemisi dahil önemli projelerde işbirliğimizi geliştirmek istiyoruz. Özellikle enerji alanında da yine işbirliğimizi geliştirme konusunda alınan kararların takibini bugün kendisiyle yaptık. Serbest ticaret anlaşmasının da genişletilmesi gerekiyor. Bazı kalemlerin de dahil edilmesi gerekiyor bu konuda da çalışacağız önümüzdeki süreçte 2+2 dışişleri ve içişleri bakanları toplu olarak bir araya geleceğiz’’ ifadelerini kullandı.

“Bucha’daki görüntüler gerçekten kabul edilemez”

Çavuşoğlu, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile yaptığı görüşmeye ilişkin ise, "Öğleden sonra görüşmemizi Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ile gerçekleştirdik. Kendisinden son durumlarla ilgili bilgi aldık. Tabi burada biraz önce bir görüşme yaptım muhataplarımla Ukrayna’daki durumu da ele aldık. Bir de son bilgileri kendileriyle paylaştık. Özellikle güvenlik garantileri konusunda ismi geçen ülkelerle bunu netleştirmesi gerektiğini de konuştuk. Bucha’daki görüntüler gerçekten kabul edilemez. İnsanlık adına görüntülerden duyduğumuz rahatsızlığı da kendisine söyledik. Diğer taraftan insani yardımlarımız yine Mariupol’den bir koridor açılması, Ukrayna limanlarında kalan gemilerimizi güvenlik koridor açılarak buradan çıkarılması, Ukrayna’nın ihracat yapabilmesi için ürünlerin ve gemilerin de düzenli bir şekilde buralardan çıkarılması gibi birçok konuyu da konuştuk” dedi.

Mariupol’de 30 Türk vatandaşı var

Rus ordusu kuşatması altındaki Ukrayna’nın Mariupol kentinden tahliyelere değinen Çavuşoğlu, “Denizden tahliye konusunda hem Rusya hem de Ukrayna tarafıyla görüşmelerimiz devam ediyor. Sahada maalesef bunun gerçekleşmediğini her iki tarafında birbirine suçladığını bunun iyi denetlenmesi gerektiğini söyledik. Tabi her iki taraftan da kontrolü zor gruplarda var. Maalesef bugüne kadar mümkün olmadı bizim vatandaşlarımızın büyük bir bölümü buradan çıktı. Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay teşkilatının otobüsleriyle, kendi araçlarıyla çıkan vatandaşlarımız oldu ama halen 30 civarında vatandaşımızın ve refakatçisinin olduğunu biliyoruz. Onları da inşallah en kısa zamanda güvenli bir şekilde çıkartacağız’’ dedi.

Ukrayna’nın müzakereler konusunda Türkiye’ye güveni tam

Rusya-Ukrayna arasında İstanbul’da yapılan müzakerenin ardından videokonferans yöntemiyle görüşmelerin devam ettiğini ifade eden Çavuşoğlu, “Biraz önce söylediğim gibi Bucha’daki görüntüler görüşmeleri biraz gölgeledi, maalesef, ama müzakereler devam ediyor. Biz bu konuda üzerimize düşeni yapacağımızı söyledik. Kendisi de her yerde söylediği gibi en çok müzakereler konusunda Türkiye’ye güvendiklerini ve Türkiye’nin Sayın Cumhurbaşkanımızın, Putin‘le olan diyaloğu sayesinde bugüne kadar belli bir mesafenin kat edildiğini bir kere daha söyledi. Biz de bir an önce bir ateşkes, kalıcı ateşkes veya güvenlik garantileri anlaşmasının imzalanması için Türkiye’ye beklediğimizi, hatta müzakerelerin bundan sonraki kalan kısmının da Türkiye’de yapılabileceğini söyledik. En iyi şekilde ev sahipliği yapacağımızı katkı sağlayacağımızı kendisine söyledik” dedi.

‘’İttifak üyelerinde ciddi bir tavır değişiklik olduğunu görüyoruz”

Türkiye’nin müzakereler açısından NATO üyelerinden takdir topladığını bildiren Çavuşoğlu, "İttifak üyelerinde ciddi bir tavır değişiklik olduğunu görüyoruz. Savunma sanayi konusundaki kısıtlamalar da bazı ülkeler zaten adım atmıştı işte Kanada gibi bazı ülkelerde bu konuda adım atmak istediklerini söylediler. Mektup teatisi ile de inşallah bunu da başaracağız’’ dedi.

"Türkiye’nin önemi unutulmamalıdır’’

Türkiye’nin geçici konularda önemli görülüp sonra unutulmasını istemediğini bildiren Çavuşoğlu, “Müttefiklerin tavrında çok ciddi bir değişim var olumlu yönde bir değişim var ama Türkiye’nin değerini sadece bir gelişmeden dolayı verip daha sonra unutmamak gerekiyor. Oysa Türkiye her zaman Avrupa’nın güvenliğine gerek NATO içinde gerekse NATO dışında önemli katkılar sağlıyor. Türkiye her zaman barıştan yana tavır sergiliyor. Türkiye uluslararası hukuktan yana her zaman tavrını koyuyor ilkeli bir tutum sergiliyor. Elbette yanlışa yanlış diyoruz doğruya doğru diyoruz. Atmamız gereken adımları her zaman cesurca atıyoruz. Ama Türkiye hiçbir zaman başka ülkelere karşı fırsatçı bir tutum içinde olmamıştır. Tam tersine karşılıklı anlayış ve kazan kazan anlayışıyla ilişkilerin geliştirilmesinden yana olmuştur. İnşallah müttefiklerimiz bu savaş elbette gelir geçer. İzleri ne zaman ne kadar sürer o ayrı bir konu ama sonuçta biter. Dolayısıyla bittikten sonra da Türkiye’nin oynadığı rol inşallah müttefiklerimiz unutmaz’’ ifadelerini kullandı.

Rusya-Ukrayna arasındaki müzakerelerle ilgili gelen soruyu cevaplayan Bakan Çavuşoğlu, “İstanbul’da Ukrayna, Rusya tarafına bir öneri yaptı Rusya tarafı bunu Putin’e götüreceklerini ve geri döneceklerini söylediler. Burada iki senaryo var. Önce Dışişleri Bakanları bir araya gelecek ve muhtemel anlaşmayı görüşecek. İkinci senaryoya göre liderler ve dışişleri bakanları birlikte bir araya gelecekler ve liderlerin huzurunda dışişleri bakanları bu belgeyi imzalayacak. Her ikisi de şu anda masada olan her iki şartta da kendilerini Türkiye’de yine misafir etmek ve böylesine bir toplantıya ev sahipliği yapmak istediğimizi söyledik. Prensip olarak her iki ülke de tabi bu İstanbul’daki toplantıdan sonra adımlar attı. Bazı bölgelerde gerginliği azaltıcı adımlar attı. Bu tabi bir ateşkes değil” dedi.

Odessa Başkonsolosluğu yarın Odessa’ya dönecek

Büyükelçilikler konusunda etkin kararlar aldıklarını bildiren Çavuşoğlu, "Büyükelçiliğimizde tamamen Ukraynalı personel kalmıştı. Her gün açık tutuyorlar ama elektrikler kesiliyor. O bölgede vatandaşlarımızın tahliyesi ve diğer alanlardaki çalışmalarımızı daha iyi yapabileceğimizi düşündüğümüz için kendi aramızda tüm kurumlarımızda istişare ettik. Odessa Başkonsolosluğumuzu da daha yakın olduğu için Moldova‘ya göndermiştik yarın da Odessa Başkonsolosluğumuz tekrar Odessa‘ya dönecek Başkonsolosluğumuzda hiçbir zaman kapatmadık yine aynı sebeplerden dolayı taşıma kararı almıştık’’ dedi.

F-16 müzakereleri devam ediyor

ABD ile F-16 müzakerelerinin devam ettiğini kaydeden Çavuşoğlu, “Öncelikle F-16’ların modernizasyonu ve yeni F-16’ların satın alınması ile ilgili müzakereler olumlu bir şekilde devam ediyor. Tabi son aşamada Kongre’nin de onay vermesi gerekiyor. Bu anlamda Dışişleri Bakanlığının Kongre’ye yazdığı mektup önemli elbette. S400’ler yüzünden duydukları rahatsızlığı halen vurgulamaktalar ama özellikle F-16’ların Türkiye’ye verilmesi, mevcut modernizasyonların önemini ve Türkiye’nin oynadığı rolü memnuniyetle karşıladıklarını söylüyorlar” dedi.

“ABD’nin PKK’ya yardım etmesinden rahatsızız”

ABD’nin terör örgütü PKK/YPG’ye yaptığı yardımlara değinen Çavuşoğlu, “Bazı konularda hemfikir olmayabiliriz. Görüş ayrılığımız var bizim de çok rahatsız olduğumuz konular var özellikle ABD’nin Suriye’de PKK’ya yardım etmesi mesela. Bu bizim için ulusal güvenlik meselesi. Sonuçta gelişmelerin olmasını olumlu karşılıyoruz. Ayrıca biliyorsunuz Biden’la Cumhurbaşkanımızın G20 marjında yaptığı görüşmede faydalı bir önerisi olmuştu. Stratejik bir mekanizma kuralım, var olan sorunları çözelim, ayrıca pozitif gündeme, iş birliği yaptığımız bugünkü alanlar ve yapabileceğimiz alanları da bu şekilde belirleyerek birlikte çalışalım demişti. Bu anlamda Victoria Hanım bu sebeple Ankara’ya gelmişti” dedi.

Çavuşoğlu, 18 Mayıs’ta ABD’de Blinken ile bir araya gelecek

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın kendisini ABD’ye davet ettiğini aktaran Çavuşoğlu, “Şimdi dışişleri bakanları düzeyinde toplantı gerçekleştirmek için Anthony Blinken beni 18 Mayıs’ta Washington’a davet etti. O toplantıda da dışişleri bakanları düzeyinde bunu ele alacağız. Bu mekanizmanın sonuç odaklı olmasını istiyoruz. Verimli geçmesini istiyoruz yani dostlar alışverişte görsün diye bir mekanizma olmasın. Daha önce Münbiç yol haritamız oldu aynı şekilde kuzeydoğu Suriye konusunda ABD’yle mutabık kaldığımız bölgeler vardı. Onlar maalesef ABD’den kaynaklı problemler nedeniyle bir şekilde uygulanmadı. Mekanizmanın sonuç odaklı olması için biz de üzerimize düşeni yapacağız” dedi.

‘’Mısırla ilişkileri normalleştirme konusunda adımlar atıyoruz’’

Türkiye-Mısır ilişkilerine değinen Çavuşoğlu, “Mısırla ilişkileri normalleştirme konusunda adımlar atıyoruz. Önümüzdeki günlerde bazı adımlar daha atacağız. Malumunuz büyükelçileri karşılıklı geri çektiğimiz için Maslahatgüzar düzeyinde ülkeler birbirini temsil ediyor. Biz tabi mevcut Maslahatgüzarımızın süresi dolduğu için yeni başka bir arkadaşımızı oraya Maslahatgüzar olarak görevlendiriyor atamasını yapıyoruz. Yarın karşılıklı büyükelçileri atama konusunda bir karar aldığımız zaman tabii ki yine Büyükelçi atamasını yapacağız. Ama şu andaki görevlendirme Maslahatgüzar seviyesinde’’ dedi.