Dünya ticareti açısından denizyolu taşımacılığı her zaman önemli bir yere sahip olmuştur. Deniz ticaretinin en önemli altyapısını ise limanlar oluşturmaktadır. Sanayi ve üretimin merkezi konumunda bulunan Kocaeli'nin liman kenti olarak dünya ticaretine önemli etkisi olduğunu belirtebiliriz. Karadeniz ve Marmara’ya kıyısı bulunan ve toplamda 188 km kıyı uzunluğuna sahip Kocaeli, dünya ticaretine yön veren önemli bir şehir ve Avrupa'nın büyük liman kentlerinden birisidir. 

Kocaeli Türkiye açısından hem ithalatta hem ihracatta oldukça önemli bir yere sahiptir. Kentte, petrol ve yan sanayi, otomotiv ve yan sanayi, demir çelik, çimento, kimya, ilaç, temizlik maddeleri, giyim, gıda, plastik gibi birçok sektörde üretim gerçekleştirilmektedir. Kocaeli ekonomisinin yarattığı katma değer ve ulaştığı dış ticaret hacmi Türkiye açısından önemli boyutlardadır. Ülkemizin dış ticaret hedefine ulaşabilmesi için Kocaeli’nin sanayi ve ulaştırma alanlarında gelişim göstermeye ve olumlu adımlar atmaya devam etmesi önemlidir.

Kocaeli limanları da,  bölgenin ticari hayattaki öneminin artmasında büyük rol oynamaktadır. İrili ufaklı 35 liman tesisi, tablomuzda görüldüğü üzere 2018 yılındaki 73 milyon ton yük elleçlemesiyle, Avrupa'nın en büyük ilk 10 kargo limanı konumundadır. Türkiye genelinde 2018 yılında 460 milyon ton yükün gemilerle elleçlendiğini düşünürsek sadece Kocaeli’nin elleçlediği yükün ülke genelinin yaklaşık yüzde 16’sına tekabül ettiğini görmekteyiz. Bu verilere ilave olarak şunu da belirtmemizde fayda vardır, İzmit Körfezi’ndeki limanların birçoğu henüz tam kapasite ile çalışmamaktadır. Yük elleçleme kapasitesi rahatlıkla 130 - 140 milyon tona çıkabilir. Kocaeli, dünyadaki diğer önemli limanlarda olduğu gibi daha aktif bir rol oynayabilir. Bu noktada limanların demir yolu bağlantılarının tamamlaması ile birlikte bu taşımalar demir yoluna aktarabilirse, mal miktarı da kapasite de artacaktır. Bölgedeki denizcilik sektörünün her anlamda desteklenmesi ve daha iyi bir noktaya gelmesi bakımından 2017 yılında Deniz Ticaret Odası Kocaeli Şubesinin kuruluşu da bu gelişime çok olumlu katkı sağlamaktadır.
 

Kocaeli limanları yılda ortalama 10 bin gemi ağırlamaktadır. Kocaeli Liman Başkanlığı’ndan alınan yukarıdaki verilere göre yıllara göre gemi adedi ve toplam gemi tonajını görebiliriz. 2010 yılında 11.133 gemi adedi ve toplam 85.336 Grt (gemi tonajı) ile uğrak yapılmışken bu rakam 2018 yılında yıllık 9.988 gemi adedi ve toplam 143.764 Grt (gemi tonajı) olarak tespit edilmiştir. Burada şunu görmekteyiz; gemi sayısının yıllık ortalamasının 10 binlerde olmasına ve bir miktar azalmasına rağmen gemi tonajlarının yıllık bazda düzenli olarak 5 bin ile 10 bin arasındaki farklarla artış gösterdiğidir. 2019 yılının ilk 9 ayında 6.405 gemi 105.738 Grt rakamını görmekteyiz; bu da işaret ediyor ki 2019 yılı sonunda muhtemel gemi sayısı 9 binin de altında gemi tonajı ise 140 bin Grt civarında olacaktır. Demek oluyor ki, süreç içerisinde gerek navlun avantajı sağlamak adına gerekse diğer unsurlardan dolayı deniz taşımacılığında geçmişe oranla daha büyük tonajlar tercih edilmeye başlanmıştır.
 

Gemilerin tonaj aralıklarına göre bir değerlendirme yapmak gerekirse; 2019 yılının ilk 6 ayında uğrak yapan gemilerin 77 adedi 0-499 Grt aralığındadır. Koster tonajı olarak bilinen 500-5.000 Grt aralığındaki gemi adedi 1.830 adet ile toplam uğrak yapan gemilerin % 43 üne tekabül etmektedir. Yine kısmen koster olarak düşünebileceğimiz 5000-15000 Grt aralığındaki gemi sayısı 985 adet ile % 23 lük dilimi oluşturmaktadır. 15.000 - 30.000 Grt aralığındaki gemi sayısı 588 adet ile % 14 lük dilimde kendisine yer bulmuştur. Son olarak 30.000 Grt üzeri toplam 774 gemi % 18’ i oluşturmaktadır. 2017 ve 2018 yıllarında uğrak yapan gemi tonajlarını da incelediğimizde düşük tonajlı koster diye adlandırdığımız gemi sayısının bir miktar azaldığını yüksek tonajların tercih edilmeye doğru bir talebin olduğunu görmekteyiz.

Tabi ki bu kadar yoğun gemi hareketinin olduğu bir bölge olan Kocaeli ve çevresinde denizciliğin önemli bir kolu olan gemi acenteliğinden ve Kocaeli Gemi Acenteleri Derneği’nden (KOGAD) biraz bahsedebiliriz.

Gemi acenteliği mesleği aslında Cumhuriyetin kurulmasından da evvel azınlıklar tarafından icra edilmekteydi. Hatta ve hatta ülkelerin konsolosluk görevlileri bile acentelik görevini ifa etmişlerdi. Abdulhamid’in henüz tahtta olduğu 1902 senesinde Vapur Donatanları ve Acenteleri Derneği (VDAD) kurulmuştur. Düşünün ki bu dernek 1983 yılında denizciliğin çatı kurumunu oluşturan IMEAK Deniz Ticaret Odası kurulana dek kurallar koyuyor ve tarifeler yayınlıyor. Aslına bakarsanız bu manada Sivil Toplum Kuruluşlarının ne denli önemli olduğunun da göstergesi olmuştur.

Kocaeli Gemi Acenteleri Derneği (KOGAD) da çok kıymetli büyüklerimiz tarafından 2001 yılında kurularak faaliyete geçmiştir. Kocaeli gibi liman faaliyetlerinin bu kadar yoğun olduğu bir bölgede bir takım kararların alınmasında, sorunların ortak akılla çözülmesi noktasında otoritelerle meslek mensupları arasında köprü vazifesi görmesi anlamında Kocaeli Gemi Acenteleri Derneği’nin önemli bir görev üstlendiğini söylemek yanlış olmaz. Bunun yanı sıra Gemi Acenteliği Mesleğini daha saygın bir noktaya taşıma anlamında da bir basamak olduğunu söyleyebiliriz. Tabi ki bu saygınlık kuruluşundan günümüze kadar görev yapan tüm başkanların ve Yönetim Kurulu Üyelerinin çabaları ve kıymetli üyelerin katkıları sayesinde olmuştur. Kocaeli Liman Başkanlığı’nda işlem yapan resmi acente sayısı yaklaşık 75 civarındadır. Büyük bir kısmı Kocaeli merkezli olarak çalışmakta bir kısmı ise İstanbul ve civar illerden gelmektedirler. Derneğe kayıtlı acente sayısı 50’dir ve her geçen gün yeni katılımlar ile sayı artmaktadır. Birlik ve beraberliği temel unsur olarak benimseyen dernek, üyelerin memnuniyeti ve sorunlarına ortak çözüm üretme odaklı faaliyetleri ile görev yapmaya devam etmektedir.