Çin'in önde gelen deniz taşımacılığı şirketlerinden Cosco Shipping Holdings Co., Pentagon tarafından Çinli bir askeri şirket olarak nitelendirilen bir dizi şirketten biri olarak ABD'nin kara listesine alındı.

Cosco, Çinli diğer devlerle birlikte, China State Shipbuilding Corp. ve China Shipbuilding Trading Co. ile birlikte kara listeye dahil oldu. Bu liste, ABD firmalarını bu şirketlerle iş yapmaktan caydırmayı amaçlıyor, ancak doğrudan bir cezai yaptırım içermiyor.

Küresel Gemi İnşa Endüstrisinin Çin'e Bağımlılığı

Çin, küresel deniz taşımacılığı sektöründe büyük bir hakimiyet kurmuş durumda. Dünya çapında gemi inşaatı kapasitesinin yarısından fazlasını üreten Çin, geçtiğimiz yılın ilk çeyreğinde dünya gemi sipariş defterinin %60’ını elinde bulunduruyordu.

ABD ise son yıllarda gemi inşa sektöründe büyük bir gerileme yaşadı. Washington, Çin’in gemi inşaatındaki egemenliğinden duyduğu rahatsızlığı daha önce Senato oturumlarında dile getirmişti.

Illinois Demokrat Kongre üyesi Raja Krishnamoorthi, “Çin her 359 gemiye karşılık ABD sadece bir konteyner gemisi inşa ediyor” diyerek durumu eleştirmişti.

ABD'nin bu sektöre yönelik tedirginliği, Covid-19 pandemisinin ardından küresel tedarik zincirlerinde yaşanan kırılmalarla daha da arttı.

Denizyolu taşımacılığı ve gemi inşaatı, küresel jeopolitik rekabetin yeni merkezlerinden biri haline gelirken, Çin'in bu alandaki gücü, Washington için stratejik bir endişe kaynağı oldu.

Pentagon'un Kara Listesi ve Etkileri

Pentagon’un yeni kara listesinde sadece Cosco Shipping bulunmuyor. Çin’in teknoloji devi Tencent Holdings Ltd., elektrikli araç batarya üreticisi Contemporary Amperex Technology Co. Ltd. ve petrol şirketi Cnooc Ltd. gibi büyük şirketler de yer alıyor.

Bu liste, Çin'in stratejik sektörlerdeki etkisini sınırlama çabalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Cosco, 2019 yılında İran'a petrol taşıdığı gerekçesiyle ABD yaptırımlarına tabi tutulmuş, ancak 2020'de bu yaptırımlar kaldırılmıştı.

Cnooc ise, 2021 yılında Pentagon’un kara listesine alınmıştı.

Cnooc’un ABD’deki petrol ve gaz projelerinin de Washington ile gerilen ilişkiler nedeniyle etkilenebileceği ifade ediliyor.

Bloomberg Intelligence, Cnooc'un Meksika Körfezi'nde bazı petrol projelerinde çıkarları olduğunu belirtiyor ve bu projelerdeki sahipliğin, artan jeopolitik gerilimler nedeniyle yeniden gözden geçirilebileceği ihtimalini gündeme getiriyor.

Piyasalar Üzerindeki Etkisi

Cosco’nun kara listeye alınmasının ardından Hong Kong borsasında şirketin hisseleri %4,4 oranında düşüş yaşadı.

Bu düşüş, şehrin genel hisse senedi endeksinin gerisinde kaldı. Cnooc ise %1,6 oranında bir değer kaybı yaşadı.

Analistler, Çinli devlerin, ABD ile daha fazla gerilim yaşaması durumunda, daha geniş yaptırımlar ve ticari kısıtlamalarla karşı karşıya kalabileceklerini öngörüyor.

TÜRK DENİZ MEDYA