Türklim Başkanı Aydın Erdemir ithalata konu yüklerde artış olurken ihracat, kabotaj ve transite konu yüklerde düşüş eğiliminin devam ettiğini belirterek, “Ocak Ağustos döneminde Tekirdağ ve Mersin dışındaki liman başkanlıklarımızın tamamında elleçlenen yük azaldı.

İskenderun ve Ceyhan’daki düşüşte deprem sonrası bölge hinterlandında yer alan illerdeki sanayi ve ticaretteki durumun büyük etkisi var. Bu bölgelerdeki büyüme oranı hala deprem öncesi seviyeye gelemedi “dedi.

Türkiye Liman İşletmecileri Derneği Türklim’in Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Erdemir, limanların dış ticaret taşımalarında ilk sekiz aydaki performansını Dünya’ya değerlendirken "Limanlarımız sürekli bir yatırım hamlesi içinde. Özellikle Doğu Akdeniz'deki limanlarımızda gelecek 5 yılda önemli bir kapasite artışı olacak "dedi. Türklim Başkanı Aydın Erdemir, denizyolu taşımacılığının tüm diğer ulaştırma türleri içinde giderek artan payı ile özel bir yere sahip olduğunu belirterek, “Dünya ticaretine konu olan malların yaklaşık yüzde 90’dan fazlası denizyolu ile taşınıyor.

Küresel denizcilik sektörü 12 milyar tonu geçen taşıma miktarı, on binlerce ticaret gemisi, yaklaşık altı bin limanı ve milyonlarca çalışanıyla üzerine düşen misyonu geçmişte olduğu gibi bugün de başarıyla sürdürüyor. Dünyada da pandemiyle birlikte tonaj olarak denizyolunun oranı yüzde 95’lere geldi. Bu açıdan denizyolunun başlangıç ve bitiş noktası olan limanlarımız ülkemizin dış ticaretteki ana üsleri değil yaşanan büyük afetlerde de bir hayat ve can kapıları olarak da fonksiyon görüyor” dedi.

Aydın Erdemir, toplam yükte 2023 yılının Ağustos ayında limanlarda elleçlenen toplam yük miktarının bir önceki yılın Ağustos ayına göre yüzde 2,5 oranında azaldığını, 2023 yılının ilk sekiz ayında ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık 7 milyon ton azalışla yüzde 4,33 oranında bir düşüş yaşandığını söyledi.

İthalat yükü artıyor, ihracat yükü düşüşte

 Toplam yükte Şubat 2023 ayı hariç ithalata konu yüklerde artış olurken ihracat, kabotaj ve transite konu yüklerde düşüş eğiliminin devam ettiğini belirten Erdemir “Ocak-Ağustos döneminde Tekirdağ ve Mersin dışındaki liman başkanlıklarımızın tamamında elleçlenen yükün azaldığı gözleniyor. Özellikle Doğu Akdeniz bölgesinin ana liman bölgeleri olan İskenderun ve Ceyhan’daki düşüşte deprem sonrası bölge hinterlandında yer alan illerdeki sanayi ve ticaretteki durumun büyük etkisi var. Bu bölgelerdeki büyüme oranı hala deprem öncesi seviyeye gelemedi “dedi.

Rusya-Ukrayna çatışmasının etkisi

Özellikle Mayıs ayından bu yana transit ve ihracata konu konteynerdeki artışlarla beraber düşüş oranının hızla pozitife doğru yöneldiğini ifade eden Aydın Erdemir “Özellikle burada belirteceğimiz en önemli konu Rusya-Ukrayna arasında devam eden çatışma nedeniyle yılın ilk dört ayında düşen transit konteynerin Mayıs ayından itibaren yeniden yükselişe geçmiş olmasıdır.

Özellikle yaptırımlar nedeniyle Karadeniz’den çekilen bazı küresel konteyner hatlarının yerini yerli armatörlerin işlettiği konteyner hatlarının almasıyla birlikte ambargonun etkisinin önemli ölçüde giderildiği görülüyor” diye konuştu.

Ocak-Ağustos dönemini konteyner piyasaları yönünden değerlendiren Aydın Erdemir, “Küresel olarak konteynerde hem elleçlenen konteyner adedi ve hem de fiyat endeksinin 2022 yılına göre düşmeye devam ettiği, konteyner firmalarının pandemiyle birlikte elde ettikleri rekor karlarında da geçmiş yıla göre yüzde 80 oranında düşüş beklendiği görülüyor.Genel beklentiye göre konteyner adedinde küresel ölçekte 2023 yılında yüzde 2,5 oranında bir düşüşün yaşanacağı öngörüldüğünden bu olumsuz durumun Türkiye’ye yansıması da devam edecek” dedi.

İskenderun ve Mersin bölgesi limanlarının performansı konusunda Aydın Erdemir’in değerlendirmesi şöyle oldu:"- Bölgedeki liman tesislerinde kapasite artışı yatırımları devam ederken birçok liman tesisi de yatırım izin süreçlerine başlamış durumda.

Yine Yumurtalık’ta sanayi ve endüstri yatırımlarını yapacak olan şirketlerin kurdukları endüstri bölgelerinde inşasını planladıkları liman projeleriyle ilgili çalışmalar da devam ediyor ve bu liman projelerinin içinde konteyner terminalleri ayrıca planlanıyor. Kısaca gelecek 5 yıl içinde bölgede önemli bir liman kapasitesi devreye girecek.”

“En iyi 4 Türk limanının bile demiryolu bağlantısı yok”

yolu bağlantısı yok” Limanlara demiryolu bağlantıların tamamlanmasının önemine değinen, Aydın Erdemir şu değerlendirmeyi yaptı: "Elleçleme kapasitesi bakımından dünya listesi sıralamasına giren en iyi 4 Türk limanı olan Ambarlı, Körfez, Mersin ve Tekirdağ (Asyaport) limanlarının da demiryolu bağlantısı yoktur.

Ankara, Bozüyük gibi yapımı bitmiş ve devam eden lojistik merkezlerin demiryolu bağlantıları bulunmuyor. İzmit Körfezindeki limanlardan ise Evyap, Derince, Dubaiport limanlarında demiryolu bağlantısı mevcut olup, Beldeport, Yılport, Poliport, Nuh Çimento, Rota Limanlarına demiryolu bağlantısı çalışmaları ise devam ediyor.

Birçok limanın ve üretim yerlerinin demiryolu bağlantılarını olmaması, karayolu ile kısa mesafelerde dahi yüksek aktarma maliyetlerine yol açıyor ve sanayicilerimizin demiryoluna yük kaydırmasına engel oluyor. Ülkemizdeki 217 adet mevcut liman ve iskelenin 21 adedinde, 295 OSB’nin 13 adedinde ve 12 Lojistik Merkezde demiryolu bağlantısı bulunuyor.

Kaynak: Dünya Gazetesi