Almanya Tarım Bakanı Cem Özdemir, yasağın açıklanmasının ardından, "Herkes ihracat kısıtlamaları uygulamaya başlarsa... Bu krizi daha da kötüleştirir" demişti.

Uluslararası Para Fonu (IMF), Hindistan'ın, Ukrayna'daki savaştan en çok etkilenen ülkeler için mevcut buğday arzı krizini hafifletmede önemli bir rol oynayabileceğini söyleyerek Delhi yönetiminden yasağı yeniden gözden geçirmesini istedi.

Ancak Hindistan Ticaret Bakanı Piyush Goyal büyük bir buğday ihracatçısı olmadıkları için bu yasağın küresel piyasaları etkilememesi gerektiğini söyledi.

Küresel buğday fiyatları arttı

Hindistan'ın yasağı, aşırı sıcak havaların buğday üretimini etkilemesi ve yerel fiyat artışlarına yol açmasının ardından 13 Mayıs'ta duyuruldu.

Hindistan önemli bir buğday ihracatçısı olmasa da, bu hareket, Chicago'da işlem gören buğday fiyatlarının yaklaşık yüzde 6 artmasıyla küresel piyasaları tedirgin etti.

Bazı ana buğday türlerinin fiyatları günlerce yükselmeye devam etti ve 17-18 Mayıs'ta tavan yaptı.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra diğer gıda maddelerinde olduğu gibi buğday fiyatları da Mart ve Nisan aylarında yükselmişti.

Savaş sebebiyle, milyonlarca ton buğday dünyanın en büyük ihracatçılarından biri olan Ukrayna'dan çıkarılamıyor.

Tarım verileri araştırma grubu Gro Intelligence'dan Kelly Goughary, Hindistan'ın yasağının daha fazla fiyat artışına yol açtığını çünkü "küresel alıcıların Karadeniz bölgesinden yapılan ihracatın düşmesinden sonra Hindistan'dan gelen tedariklere bağımlı olduğunu" söylüyor.

Hindistan'ın yasağından kimler etkilendi?

Hindistan dünyanın en büyük ikinci buğday üreticisi olsa da küresel buğday ticaretindeki payı yüzde 1'den daha az. Yoksullara yiyecek sağlamak için üretimin çoğunu elinde tutuyor.

Ancak Hindistan yasağı ilan etmeden hemen önce, geçen yıl sadece iki milyon olan sevkiyatını bu yıl rekor seviyede, 10 milyona çıkararak ihracatı artırmayı hedefliyordu.

Hindistan Asya ve Afrika'daki yeni pazarlara tedarik sağlıyordu ve yasağın ardından bile birçok ülke, ihracatı sürdürmek için onunla temas halinde olduklarını söylüyor.

Hindistan, bazı ülkelere buğday ihracatına devam edeceğini ve "komşularına ihtiyaç duydukları anda yardım etmeye devam edeceğini" söyledi.

Hindistan'ın en büyük ihracat pazarları Bangladeş, Nepal ve Sri Lanka'nın yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri (BAE).

Ticaret verileri sunan OEC'e göre 2019-2020'de Sri Lanka ve BAE buğdaylarının yüzde 50'den, Nepal yüzde 90'dan fazlasını Hindistan'dan ithal etti.

Bu ülkelerin mevcut sözleşmeler kapsamında Hindistan buğdayı almaya devam edip etmeyecekleri henüz belli değil.

Ancak dünyanın en büyük buğday ithalatçılarından Mısır, Hindistan'dan buğdayı alımlarının devam edeceğini duyurdu.



Kötü hava koşulları ve gübre fiyatları

Ukrayna'daki savaşın yanı sıra, hava koşulları da bazı büyük buğday ihracatçısı ülkeleri kötü yönde etkiledi.

Gro Intelligence'dan Kelly Goughary, "Kuraklık, sel ve sıcak hava dalgaları diğer bazı büyük üreticilerdeki [ABD, Kanada ve Fransa] mahsulleri tehdit ediyor" diyor.

ABD hükümetinin bir raporuna göre, 2022-2023 döneminde küresel buğday üretimi dört yılın en düşük seviyesinde olması ve stoklar da altı yıl boyunca en alt seviyelerde kalması tahmin ediliyor.

Gro Intelligence ayrıca, küresel gübre fiyatlarının geçen yıl üç katına çıktığını ve bu yıl mahsul veriminde "önemli" bir düşme riski olduğuna dikkat çekiyor.

Diğer faktörlerle birlikte bu durum küresel buğday stoklarının 2008 mali krizinden bu yana görülen en düşük seviyeye indiği anlamına geliyor.

Dünyanın en büyük buğday üreticisi Çin, 2021'deki yoğun yağış nedeniyle Mart ayında kış mahsulünün "tarihin en kötüsü" olabileceğini söyledi.

Gelişmelerin hasadı nasıl etkileyeceği hâlâ belirsiz.

Ancak kötü ihtimalde Çin, stoklarını artırmak, küresel arzı daha da sıkılaştırmak ve fiyatları yükseltmek için küresel piyasalardan buğday satın almak isteyebilir.

Kaynak: BBC Türkçe