Dünyanın tüm üretim kapasitesinin yaklaşık üçte birine sahip olan Çin'de kesintiler meydana geldiğinde, bu herkesi etkiler.
Eğer internette bir ürün satın alıyorsanız, seçtiğiniz ürünün Çin'in tüm online perakende ihracatçılarının neredeyse yarısının bulunduğu güneydoğusunda, 17,5 milyonluk bir şehir olan Şenzen'de üretilmiş olma ihtimali çok yüksek.

Bu nedenle Şenze'de, artan Covid-19 vakalarından dolayı Pazar günü altı gün sokağa çıkma yasağı ilan edilmesi, dünya çapında şok dalgaları yarattı. Ayrıca koronavirüs kısıtlamaları o zamandan beri Şanghay, Jilin ve Guangzhou gibi diğer büyük şehirlere kadar genişledi.

Üretimin dünya genelinde nasıl hareket ettiğini izleyen project44'e göre, bazı Çin limanlarında bekleyen gemi sayısı şimdiden arttı. Project44 Başkan Yardımcısı Adam Compain, "Avrupa ve Kuzey Amerika'nın önemli bir ihracat limanı olan Yantian dışında bekleyen gemi sayısında yüzde 28,5'lik bir artış oldu" diyor.

Yantian, geçen yıl koronavirüs nedeniyle kapatılan ve Noel zamanı büyük kargo gecikmelerine yol açan liman.
Yeni önlemler, Çin'in imalat üretiminin, Şubat ayındaki Çin Yeni Yılı tatilinden sonra toparlanmaya başladığı bir zamanda geldi. Ancak Çin'in Covid önlemleri sert olsa da, en azından çoğu karantina fazla uzun sürmüyor.

Çin'deki İngiliz Ticaret Odası Genel Müdürü Steven Lynch, "Bu, iki ucu keskin bir bıçak" diyor. "Çin çok hızlı bir şekilde düşüyor ve bu da büyük aksamalara neden oluyor ancak daha sonra işler nispeten hızlı bir şekilde normale dönecek".
Şirketler de bu sefer daha iyi hazırlanmış görünüyor.

Lynch, "Daha önce de kapanmalar gördük, o nedenle şirketler sağlam bir tedarik zinciri yönetimine sahip" şeklinde açıklıyor.

Örneğin, e-ticaret devi Amazon, daha önceki Omicron dalgalanmaları sırasında olası kesintileri önlemek için daha fazla Çin merkezli envanter satın aldı, böylece son kısıtlamalardan önemli bir kesinti beklemiyor.

Amazon sözcüsü BBC'ye, "Mevcut nakliyeyi bölgedeki komşu depolarımıza yönlendirerek bu kapanmalara karşı koyabiliyoruz" dedi.

Başka bir örnek, iPhone'ları Apple için üreten Foxconn. Şirket işçilerinden, insanların yaşadığı ve çalıştığı kampüste kalmalarını isteyerek bir yandan üretimini tamamlıyor, diğer yandan üretimi diğer tesislerine kaydırmaya çalışıyor.
Çin Hang Seng Bankası'ndan Baş Ekonomist Dan Vang, "Foxconn için muhtemelen daha kolay. Fakat pek çok diğer üretici çoğunlukla aynı bölge içindeki diğer parçaların sevkiyatına güvenmek zorundalar, ancak Çin içindeki nakliye de kesintiye uğrayabilir" diyor.

Sürekli değişiyor

Son durum, Çin'in "Sıfır Covid-19 veya virüsü ortadan kaldırma" stratejisine yeniden ışık tuttu.
Perşembe günü, Başkan Şi Cinping ülkenin koronavirüs politikasına bağlı kalınacağını söyledi. Ancak üst düzey liderler toplantısında yaptığı açıklamada, pandemi önlemlerinin ekonomik sancılara neden olmaması gerektiğini de vurguladı.
Çin "Sıfır veya sıfıra yakın Covid-19" stratejisine devam ederse, asıl acıyı hissedecek olan Çin ekonomisi ve tedarik ettiği küresel tüketiciler olabilir.

Daha uzun vadeli maliyetler yarattığına dair işaretler de var ki bu nedenle bazı şirketler Çin pazarındaki konumlarını yeniden düşünüyor.

Singapur'un en büyük konteyner nakliye platformu Haulio'nun CEO'su Alvin Ea, "Birçok oyuncu, tüm yumurtalarını tek sepete koymamak için bazı kaynaklarını ve planlarını zaten çeşitlendirdi" diyor ve ekliyor:

"Güneydoğu Asya'ya bakarsak potansiyel olarak Vietnam, Malezya ve Endonezya fabrikalarındaki siparişlerde artış yaşanabilir."

Xeneta'nın Baş Analisti Peter Sand de aynı fikirde:

"Şirketlerin acil durum planları, stoklarını artırmaktan komşu ülkelerde üretim tesisleri kurmaya veya potansiyel olarak bazı imalatları ana müşterilerinin bulunduğu yere geri getirmek için daha pahalı seçeneklere gitmeye kadar her şeyi içeriyor".
Çin'deki Amerikan Ticaret Odası'ndan Michael Hart, bazı üyelerinin operasyonlarını Çin'den taşımayı düşündüklerini, ancak bunların hala azınlıkta olduklarını söylüyor.

Kaynak: BBC Türkçe