Okullar, öğrencilerin doğuştan gelen yeteneklerini akranlarıyla etkileşim yoluyla geliştirmeleri için fırsatlar sunmaktadır. Uzmanlaşmanın teşvik edilmesinde de hayati bir rol oynamaktadır. Küresel dönüşüme ayak uydurmak için tüm dünyada nitelikli mesleki eğitim sürekli olarak çeşitlendirilmekte ve güncellenmektedir. Dijital dönüşüm, başta iş dünyası ve eğitim olmak üzere hayatımızın birçok alanında bizleri etkiliyor. Dönüşüm küresel iş birliğini, beyin fırtınasını, sorunların çözümünü, geçmiş deneyimleri ve gelecekteki eğilimleri değerlendirmeyi zorunlu kılıyor. Dijital teknolojiler, insanları ve nesneleri küresel olarak birbirine bağlayarak eğitimi global hale getiriyor. Bu durum, çok çeşitli bilgi kaynaklarına her an erişebilmenin yollarını açıyor. Çeşitli öğretim, öğrenim ve araştırma araçlarına artık herkes serbestçe erişebiliyor.

Yapay zekâ yöntemleri ve yazılımları sayesinde öğrencilerin kişiliklerini tespit etmek daha kolay hale gelmektedir. Dijital dönüşüm, öğrencilerin karakterlerine uygun olarak okul seçimlerinde daha isabetli bir eşleştirme yapılmasına imkân sağlayabiliyor. Okullar öğrencilere daha özel hizmetler sunabiliyor. Bu dönüşüm, özellikle insan kaynaklarıyla ilgili olarak varlık yönetimini de geliştirmektedir. Teknoloji ilerlemeye devam ettikçe, yeni bakış açıları benimsenebilmektedir. Bulut ortamında yapılan iş ve işlemler daha büyük verilerle çalışmaya imkân veriyor. Örneğin, meslek liselerinde sigorta süreçleri ve işlemleri otomatikleştirilebiliyor. Böylece idari personel öğrencilere daha fazla rehberlik hizmetleri sunuyor. Onlara hamilik yapıyor. Eğitim ve öğretimde takım çalışmaları artıyor. Okullar, öğretmenlerin öğretmekten daha ziyade rehberlik hizmeti vermesine doğru dönüşüyor.

Eğitimde Yeni Eğilim: Takım Çalışmaları

Eğitimdeki dönüşüm ve gelişmelerden geri kalmamak adına bir okul haftanın belli gün ve saatlerinde serbest çalışma saatleri belirleyebilmektedir. Bu saatlerde öğrenciler takımlar oluşturabilir. Takımlar akran zenginliği içinde oynayarak, eğlenerek öğrenebilirler. Örneğin İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde öğrenciler okul sonrası pazartesi günleri okul sanayi iş birliği çerçevesinde tecrübeli kişiler ile sohbet ediyorlar. Salı günleri sosyal faaliyetler saatinde eğlenerek, oynayarak hoşça vakit geçirerek kaynaşıyorlar. Perşembe günleri Proje Harman Yeri saatinde takımlar halinde projeler yapıyorlar. Cuma günleri sınıflar arası çalışmalar yapılmaktadır. Üst sınıflar alt sınıflara rehberlik ediyor. Kendilerine verilen konuda araştırma yapıyor, makale yazıyor ve sempozyumlara katılarak çalışmalarını sunuyorlar. Küresel gelişmeler dünyada bireysel gelişimin takım faaliyetleri ve grup çalışmaları katkısıyla desteklenmesinı ve bu tür faaliyetlere daha fazla zaman ayrılmasını teşvik etmektedir. Okul dışı yapılan bu faaliyetler yarınların iş dünyasına hazırlık niteliğinde öğrencilerimizin niteliğini üst seviyelere taşımaktadır.  müfredattan faydalanan öğrencilere tüm lokal ve küresel firmalar öncelikli olarak fırsat vermek isteyeceklerdir. Belki de bu öğrenciler birer girişimci olup iş değil, eleman arıyor olacaklardır.

Denizcilik Eğitimlerinde Dijital Dönüşüm

Denizcilik sektöründeki farklı alt dallar için vasıflı insan kaynağı yetiştirebilen eğitimlere öncelik verilmesi son derece elzem hale gelmiştir. Liman yönetimi, deniz lojistiği, tedarik zinciri, gemi inşa ve onarımı, deniz operasyonları, deniz enerjisi, deniz turizmi, su ürünleri yetiştiriciliği, mavi ekonomi, deniz hukuku ve düzenlemeleri gibi çeşitli alt dalların mesleki eğitimde işlenmesi önemlidir. Bu, sektörün vasıflı insan kaynağına kavuşmasına ve küresel pazar payını artırmasına yardımcı olacaktır.Sürdürülebilirlik, küresel rekabet, sektörde maliyetlerin düşürülmesi, verimliliğin artırılması ve güvenliğin geliştirilmesi önemli konular. Küresel piyasa imtihanda. Sektörün bu imtihan aşamasını başarıyla atlatabilmesi için şirketlerin etkin bir dijital strateji benimsemesi kaçınılmaz gözüküyor. Dijital üretkenlik ve inovasyon konusunda uzmanlaşmış eğitim kurumlarınca vasıflı insan kaynağının yetiştirilmesine öncelik verilmesi büyük önem taşımaktadır.

Ülkemiz çok değerli insan kaynağı yetiştirmesine karşın hali hazırda denizciliğin ve gemi inşa sanayiinin belirli alanlarında hali hazırda değer üretememektedir. Bu anlamda özellikle denizcilikte yeni teknolojiler; otonomi, dijital ikiz, ileri yazılımlar ve nesnelerin interneti ve büyük gemilerin (200metre ve üstü) inşaası konusunda öğrencilerimizin niteliği arttırılmalı ve yetiştirilen insan kaynağı ülkemize değer katacak şekilde stratejik ve siyasi planlamalar yapılması faydalı olacaktır. Küresel denizcilik sektörü, malların dünya çapında taşınmasında çok önemli bir rol oynamaktadır. Küresel ticaret denince akla hemen denizcilik sektörü geliyor. Bu anlamda dünyada özellikle iç sularda Avrupa Ülkeri ve Okyanus ve Deniz Aşırı ticarette Kore, Japonya ve Çin öne çıkmaktadır. Dijital dönüşümün ortaya çıkışı, bu sektörde sürdürülebilirliği ve verimliliği artırmak için heyecan verici beklentiler sunuyor. Bu. son derece rekabetçi alanda müşterilerin sürekli artan ihtiyaçlarını daha iyi karşılamak zorunluluğunu doğuruyor. Bu durum, dijital teknolojileri benimseyenler için daha fazla fırsat oluşturuyor.

Denizcilik sektörü dijitalleşme yoluyla yeni iş modellerini etkin bir şekilde araştırabiliyor. Büyük verinin bolluğu, organizasyonel zorlukların üstesinden gelme ve verimliliği artırma konusunda önemli avantajlar sunuyor. Verilere sahip olanlar için filo yönetimi, ticari operasyonlar, inovasyon, maliyet verimliliği ve dijitalleşme yeni gelir akışlarının keşfedilmesinin kapılarını aralıyor. Kapıdan içeriye girip ilerlediğimizde, denizcilik alanındaki her konunun ilgili teknolojileri benimsemesi ve özel ihtiyaçlarına göre uyarlanmış sanal ortamlar oluşturmasıyla kendi dijital dönüşüm yolculuğuna çıkmış olacaktır. Soft teknolojilerde ve denizcilik hizmetlerinde Avrupa ve Uzak Doğu ve Güney Doğu Asya ülkeleri sektöre önemli katkılar sunmaktadır. Bu anlamda ülkemiz de ilgili eğitimlere yeterli yatırımı yaparak sektör öncülerini takip etmeli ve işbirliklerini arttırarak sektörden gerekli ticari payı almayı hedeflemelidir.

Okullarda Takım Çalışmaları Ön Plana Çıkıyor

Denizcilik sektörünün dijitalleşmesi, eğitim kurumlarında iş birliğine dayalı takım çalışması yoluyla çeşitli konuları uygulama fırsatları sunabilir. Bu konular, müfredatta zorunlu olmamakla birlikte, okullarda oluşturulan takım çalışma saatlerinde yukarıda önemi vurgulanan ve aşağıda belirtilen konularda öğrenci takımlarının çalışmalarına imkân sağlanmalıdır. Aşağıdaki kavramlar ile yetişen öğrenciler yarınların denizcilik sektörünün dijital dönüşümlerinde kilit görevler üstleneceklerdir.

•                     3D Baskı

•                     Artırılmış ve sanal gerçeklik

•                     Bağlanabilirlik, erişebilirlik

•                     Blok zinciri teknolojisi

•                     Bulut bilişim

•                     Büyük veri ve analitik

•                     Dijital ikiz

•                     Drone teknolojileri

•                     Duyarga teknolojisi

•                     El cihazları (cep telefonları ve tabletler)

•                     Gelişmiş izleme sistemi

•                     Makine öğrenimi, yapay zekâ

•                     Nesnelerin interneti (IoT)

•                     Otonom gemiler

•                     Robotik ve otomasyon

•                     Robotlar

•                     Siber güvenlik

•                     Yenilenebilir deniz enerjisi

•                     Alternatif yakıtlı sıfır emisyonlu deniz araçları

•                     Deniz araçları için Uzaktan Operasyon Merkezi (ROC)

Denizcilik Eğitimlerinde Dijital Dönüşüm Atölyeleri

Denizcilikte dijital dönüşüm eğitim laboratuvarı, sektörün teknolojik gelişmeleri ve dijital dönüşümü benimsemesine yardımcı olabilir. Dijital teknolojilerin, yazılım sistemlerinin ve veri analitiğinin kullanımı denizcilik işletmeciliğinin verimliliğini ve etkinliğini artırabilir. Öğrencilerin dijital becerilerini geliştirmeleri, yeni teknolojileri keşfetmelerine ve dijital araçları verimli bir şekilde kullanmalarına katkı sağlar. Doğal olarak eğitimdeki dijital dönüşüm, sektördeki şirketlerin ve kuruluşların dijital dönüşüm girişimlerine katkıda bulunur. Denizcilikte dijital dönüşüm ve dijital ikiz eğitim laboratuvarı;

·         Denizcilik uygulamaları için gerekli olan bilgisayarlar, yazılımlar, simülasyon araçları ve diğer dijital cihazlarını,

·         Sektördeki dijital teknolojileri ve uygulamalara odaklanan eğitim programları ve malzemelerini,

·         Süreçleri canlandırmak ve incelemek için kullanılan yazılım ve araçlarını,

·         Sektördeki dijital dönüşüm sürecinde uzmanlık sağlayan danışmanları, destek ekibini,

·         Deniz araçlarının ve büyük gemilerdeki sistemleri elektronik olarak birebir simüle eden görsel ortamları

imkânlar ölçüsünde bünyesinde bulundurabilir. Yenilikçi çözümler geliştirmek ve denizcilik endüstrisindeki dijital dönüşümü teşvik etmek için araştırma ve geliştirme faaliyetlerini sürekli gündemde tutabilir.

Nitelikli İnsan Kaynağı Yetiştirmek Zorundayız

Denizcilik eğitim kurumlarında nitelikli insan kaynağı yetiştirmek için, ilgili konuların uygulanmasını kolaylaştıran sanal ortamların oluşturulması şarttır. Dijital odaklı bir eğitim ve öğretim ortamı oluşturarak hem öğretmenler hem de öğrenciler bu ortamları ve hizmetleri etkili bir şekilde tasarlayabilir ve kullanabilir.

v  Okul Yöneticileri Bakış Açılarını Değiştiriyor

Görünen o ki değişimin anahtarı müfredat, yöntem ve uygulamalarda yatıyor. Denizcilik eğitimi veren kurumlar odak noktalarını okul isimlerinde değil, sektörün ihtiyaçlarına ne kadar hizmet verebilecek insan kaynağı yetiştirebildiklerinde aramalıdırlar. Son on yıl içindeki mezunlarının nerede, ne iş yaptıklarını iyi incelemeli ve bakış açılarını dönüştürerek, dijital araç ve hizmetleri optimize ederek çağa uygun yeni bir eğitim ortamı geliştirmelidirler. Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemiz, yetenekli profesyoneller yetiştirerek denizcilik sektöründe lider bir merkez haline gelebilir. Bugün mesleki ve teknik Anadolu liselerinde 4 farklı eğitim sistemi uygulanmaktadır. Hedefi 4 yıllık üniversite olanlar; Anadolu Teknik Programı (ATP), hedefi sektör olanlar; Anadolu Meslek Programı (AMP), Mesleki Eğitim Merkezi Programı (MESEM) ve Mesleki Açık Öğretim Lisesi (MAÖL) programını uygulamaktadırlar. Her türlü eğitime fırsat veren bir durum söz konusudur. Ancak okul isimleri ile uğraşmak yarınlara katkı sağlamaz ve sadece günü kurtarır. Dolayısıyla yarınlar için okul isimlerine takılmak yerine, dijital dönüşümle sektöre nasıl daha iyi yetişmiş insan kaynağı sağlayabiliriz sorusu anahtar kelimedir.

Prof. Dr. Hüseyin Toros / İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve İTÜ MTAL Müdürü