Küresel ekonomideki yavaşlamanın, Türkiye’nin ihracatına olumsuz etkisi giderek belirginleşiyor. İhracatta öncü gösterge olarak kabul edilen uluslararası taşımalardaki düşüş hızlandı. Bazı yük bağlantıları ötelenirken, bazılarında ise iptaller başladı. Konteyner yüklemelerindeki daralmaya bağlı olarak navlunda da gerileme sürüyor. Baltık Kuru Yük Endeksi, eylül başındaki 1700 seviyelerinden 1350 puana kadar geriledi. Kara taşımalarında da ivme kaybı dikkat çekiyor. Kapıkule’de yaz aylarında oluşan onlarca kilometrelik TIR kuyruğu eridi. Ortalama iki bin civarındaki günlük geçiş sayısının bin 100’lere kadar indiği belirtiliyor.

Avrupa başta olmak üzere küresel ekonomideki yavaşlamanın Türkiye’nin ihracatına etkisi giderek belirginleşiyor. İhracatın öncü göstergelerinden uluslararası taşımalarda, yükleme sayılarında düşüş hızlandı. Bazı yük bağlantıları ötelenirken, bazılarında ise iptallerin++ başladığı belirtiliyor. Düşen taleple navlunlardaki gerileme devam ederken, sektör temsilcileri kış aylarında iş hacimlerinde daha büyük düşüş yaşanmasından endişe duyuyor.

Taşımacılık acentelerinin çatı kuruluşu UTİKAD’ın Yönetim Kurulu Üyesi ve Deniz Çalışma Grubu Başkanı Cihan Özkal, olağan zamanda Noel öncesi olduğu için çok yoğun ihracat yüklemelerinin olduğu bu aylarda, sevkiyatlarda dikkat çekici bir azalma olduğunu belirtti. Cihan Özkal, Avrupa ve ABD ekonomilerindeki yavaşlama nedeniyle yurt dışındaki bazı müşterilerin Türkiye’ye verdikleri siparişleri ötelediklerini, bazılarının ise siparişi iptal ettiğini dile getirdi.

ABD’li öteledi, AB’den iptal geldi

Cihan Özkal, ihracat siparişlerine yönelik iptal ve öteleme konusunda şu bilgileri verdi: “Özellikle bizim sektörde bazı planlı müşterilerimiz var. Bu müşteriler belirli bir sevkiyat programı dahilinde çalışıyorlar. İşte bu düzenli sevkiyatlarda ötelemeler başladı. Mesela ABD’de, tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir müşterimiz var. Her ay 20 adet 40’lık konteyner yüklüyor düzenli olarak. İlk defa bizden öteleme istedi. Ekim ayında olan yüklemesini aralık ayına almamızı istedi. Bu da teslimatın ocak ortasında yapılacağı anlamına geliyor. Siparişini iptal etmedi ama ciddi bir öteleme yaptı. Yılbaşı öncesi bir tekstil yüklemesinin bu kadar ötelenmesi hiç normal değil. Avrupa tarafında ise sipariş ötelemelerinin haricinde, iptaller de söz konusu. Azaltma, öteleme, ya da stokta bekletme eğilimi var. Bu gelişmeler önümüzdeki kışın nasıl geçeceği konusunda bizi endişelendiriyor. Özellikle Avrupa tarafından siparişlerin ötelenmesi, azalması ve iptal edilmesi söz konusu. Bu bizim için çok büyük bir tehlike. Avrupa bizim için çok önemli bir pazar” diye konuştu.

Sınır kapılarında kuyruk eridi

İhracat taşımalarındaki azalma sınır kapılarındaki çıkış sayılarına da yansıdı. Türkiye’nin Avrupa’ya çıkış kapısı olan Kapıkule’de talebin yoğun olduğu dönemlerde 2 bine yaklaşan günlük çıkış yapan araç sayısı, bu hafta ortalama 1.100’lere kadar indi. Karayolundaki ihracat taşımalarındaki yavaşlama nedeniyle yakın bir döneme kadar 10’larca kilometreyi bulan TIR kuyruğu da eridi. Bugün itibariyle Kapıkule’ye gelen bir TIR, sıra beklemeden rutin işlemlerin ardından Bulgaristan tarafına geçiş yapabiliyor. Konuştuğumuz Türkiye’nin önde gelen uluslararası karayolu taşımacılığı firma temsilcileri de özellikle kasım ayında yükleme sayılarında ve yeni talepte azalma olduğunu ifade etti.

“Resesyon başlıyor"

Rif Line Türkiye Genel Müdürü Mehmet Serkan Erdem de ihracat taşımalarındaki düşüşe dikkat çekerek, “Beklenen resesyon başlıyor, AB’de tüketim yavaşlıyor. İhracat düşüyor” dedi. Hem karayolunda hem denizyolunda iş hacimlerinde düşüş olduğunu dile getiren Erdem, “Olağan dönemlerde ekim ve kasım aylarında yoğun sevkiyat yapardık. Şimdi o iştah yok. Sevkiyatlar durgun” dedi. Erdem, gelecek dönemin belirsizliğine işaret ederek, “Avrupa’da talep ne zaman geri gelecek? Kış korkusu geçtikten sonra mı? 2023 kayıp bir yıl mı olacak? Asıl merak ettiğimiz sorular bunlar” diye konuştu.

“Lojistikçi borçta yakalandı"

Diğer yandan, lojistik sektörü temsilcileri, ihracat taşımalarındaki düşüşün pandemi döneminde büyük yatırımlar yapan şirketleri sıkıntıya sokacağını dile getiriyor. Lojistikçiler, pandemi döneminde navlundaki yükseliş ve artan talep paralelinde özellikle filo yatırımını hızlandırmıştı.

Kaynak: Dünya Gazetesi