Eski Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı ve eski İtalya Başbakanı Mario Draghi’nin, yaklaşık bir yıl önce talep edilen ve Avrupa ekonomisinin mevcut küresel gelişmeler karşısında nasıl rekabetçi kalabileceğine ilişkin hazırladığı rapor iş dünyası tarafından olumlu karşılanmasının yanı sıra tartışmaları da beraberinde getirdi.

Draghi raporu başlıklı "Avrupa'nın Gelecek Rekabet Gücü: Avrupa için Bir Rekabet Stratejisi" Avrupa'nın ekonomik rekabet gücünün azalmasına dair bir analiz sunmakta ve toparlanma için kilit stratejileri ortaya koymaktadır. Anahtar noktalar şunları içermektedir:

1. Yavaşlayan Büyüme: 2000 yılından bu yana, Avrupa'nın büyümesi özellikle verimlilik açısından ABD'nin gerisinde kalmış ve bu durum hanehalkı gelirleri ve yaşam standartları üzerinde önemli bir etki yaratmıştır. Verimlilik açığı, Avrupa'nın dijital devrimden yararlanamamasıyla ilişkilidir.

2. İnovasyon Açığı: Avrupa, ABD ve Çin ile olan inovasyon açığını, özellikle ileri teknolojilerde, kapatmaya odaklanmalıdır. Avrupa'daki dinamik, teknoloji odaklı sanayilerin eksikliği uzun vadeli verimlilik artışını engellemektedir.

3. Karbon Salınımını Azaltma ve Rekabet Gücü: Avrupa, iklim hedefleriyle sanayi rekabet gücünü dengeleme zorluğuyla karşı karşıyadır. Yüksek enerji maliyetleri ve özellikle Çin'den gelen yabancı kaynaklara bağımlılık bu dengeyi daha karmaşık hale getirmektedir. Raporda, doğru koordinasyon ile karbon azaltmanın büyüme için bir fırsat olabileceği belirtilmektedir.

4. Güvenlik ve Bağımlılıklar: Avrupa, özellikle Çin ve ABD'den gelen kritik hammaddeler ve teknolojiye olan dışa bağımlılığını azaltmalıdır. Bu, daha güçlü ve koordine edilmiş bir AB sanayi politikası ve dış ekonomik politika gerektirir.

5. Büyüme Engelleri: Rapor, bölünmüş düzenlemeler, Tek Pazar'ın yeterince kullanılmaması ve kamu harcamalarının verimsiz kullanımı gibi temel engelleri belirlemektedir. Üye Devletler arasında daha iyi bir koordinasyonun sağlanması çağrısı yapılmaktadır.

6. Yatırım ve Yönetişim: Avrupa, dijital ve yeşil teknolojiler, savunma ve altyapı gibi alanlarda büyümeyi geri getirebilmek için önemli ölçüde daha fazla yatırıma ihtiyaç duymaktadır. Rapor, sermaye piyasalarının entegrasyonunun ve yönetişim reformlarının daha etkin politika koordinasyonu ve azalan düzenleyici yükler için önemini vurgulamaktadır.

Draghi raporu, Avrupa'nın rekabet stratejisinin üç temel alana odaklanması gerektiğini belirtmektedir:

1. İnovasyon Açığını Kapatmak

• İleri teknolojilere yeniden odaklanmak: Avrupa, özellikle yapay zeka, kuantum hesaplama ve dijitalleşme gibi yeni teknolojilerde inovasyon kapasitesini önemli ölçüde artırmalıdır. AB, ABD ve Çin'in gerisinde kalmış olup, araştırmaların ticari uygulamalara dönüşmesini sağlayacak inovasyon ekosistemlerini desteklemek acil bir gerekliliktir.

• Startupların büyümesini desteklemek: Avrupa, startuplar için daha dinamik bir ortam yaratmalı, düzenleyici engelleri azaltmalı, girişim sermayesine erişimi artırmalı ve yenilikçi şirketlerin AB içinde büyümesini sağlamalıdır.

• Yetenek geliştirmeyi artırmak: Avrupa, rekabetçiliğini koruyabilmek için iş gücünü gelecekteki teknolojilere hazırlamalıdır. Yaşam boyu öğrenme ve yeniden eğitim programları, teknolojik ilerlemelerle birlikte sosyal kapsayıcılığı sağlamak için hayati önem taşımaktadır.

2. Karbon Salınımının Azaltımı ve Rekabet Gücü İçin Ortak Plan

Karbon salınımını azaltmayı sanayi büyümesi ile uyumlu hale getirmek: Strateji, temiz teknolojilerin geliştirilmesi ve Avrupa şirketlerinin karşı karşıya olduğu yüksek enerji maliyetlerinin azaltılması ile karbon azaltımını bir büyüme kaynağı haline getirmeye odaklanmalıdır. Özellikle enerji yoğun sanayilerin rekabet gücünü kaybetmeden karbon azaltma hedeflerine ulaşmalarını sağlamak için koordine edilmiş bir plana ihtiyaç vardır.

• Enerji geçişi ve inovasyon: AB, yenilenebilir enerji kaynaklarını büyütmeye ve enerji verimliliğini artırmaya, aynı zamanda temiz teknolojiler için kritik malzemelerin tedarik zincirini güvence altına almaya odaklanmalıdır.

• Stratejik ortaklıklar: Avrupa, temiz teknoloji alanında rekabetçi kalabilmek için, Çin ile hızla artan rekabete karşı dayanıklılık geliştirmeli ve ortaklıklar kurmalıdır.

3. Güvenliği Artırmak ve Bağımlılıkları Azaltmak

• Kritik ithalatlara bağımlılığı azaltmak: Avrupa, özellikle Çin ve diğer jeopolitik rakiplerinden gelen kritik hammaddeler, dijital teknolojiler ve enerji gibi dış kaynaklara olan bağımlılığını azaltmalıdır. AB, bu alanlarda kendi sanayi kapasitesini güçlendirmeli ve tedarik zincirlerini güvence altına alarak stratejik stoklar oluşturmalıdır.

• Savunma ve güvenlik sanayilerini güçlendirmek: Artan jeopolitik risklerle birlikte AB, savunma sanayilerine yatırım yapmalı ve Avrupa'nın küresel güvenlik meselelerinde bağımsız hareket edebilme yeteneğini sağlamalıdır. Bu, ulusal savunma çabalarının koordine edilmesini ve üye ülkeler arasında sanayi standardizasyonunun artırılmasını gerektirir.

Ek Öneriler:

• Tek Pazar Entegrasyonu: Şirketlerin küresel ölçekte rekabet edebilmesini, ölçeklenebilmesini ve yenilik yapabilmesini sağlayan bir ekonomik alan oluşturmak için Tek Pazar tam olarak uygulanmalı ve derinleştirilmelidir.

• Sanayi ve Rekabet Politikaları: Sanayi politikaları verimsiz endüstrileri korumaktan kaçınırken büyüme ve inovasyonu teşvik edebilecek sektörleri desteklemeye yönelik rekabet kurallarıyla uyumlu hale getirilmelidir. Kamu desteği titizlikle değerlendirilerek stratejik öneme sahip alanlara odaklandığından emin olunmalıdır.

• Yatırımları Artırın: Atılım niteliğindeki teknolojilere, altyapıya ve savunmaya yönelik kamu ve özel yatırımlar harekete geçirilmeli ve yatırımların AB GSYİH’sinin %5’i civarında artırılması hedeflenmelidir. Avrupa sermaye piyasalarının entegrasyonu ve mali destek sağlanması kritik olacaktır.

Draghi raporunda yer alan Avrupa'nın rekabet stratejisine ilişkin derinlemesine analiz ve öneriler, bölgenin ekonomik zorluklarını ele almak için ayrıntılı bir çerçeve sunmaktadır. Kilit analiz ve önerileri aşağıdaki gibi sıralanmakta:

1. İnovasyon Açığını Kapatmak

• Analiz:
Avrupa'nın verimlilikte geri kalması, özellikle ABD ve Çin'e kıyasla dijital devrimden yararlanamamasından kaynaklanmaktadır.

Avrupa, son 50 yılda 100 milyar €'dan fazla piyasa değerine sahip bir teknoloji devi yaratamamıştır. Buna karşın ABD bu dönemde birçok trilyon dolarlık şirket yaratmıştır.
Avrupa'daki startupların önemli bir kısmı, daha iyi fonlama ve daha az düzenleyici engeller nedeniyle ABD'ye taşınmaktadır.

• Öneriler:

Startuplar ve yüksek büyüme gösteren sektörler için düzenleyici yüklerin azaltıldığı daha inovasyon dostu bir ortam yaratmaya odaklanılmalıdır.

Girişim sermayesine daha iyi erişim sağlanmalı, sınır ötesi finansmanı teşvik ederken yetenek çekerek daha dinamik bir inovasyon ekosistemi oluşturulmalıdır.

Avrupalıların ortaya çıkan teknolojilerden yararlanabilmeleri ve bunlara katkıda bulunabilmeleri için eğitim ve öğrenme sistemleri güçlendirilmelidir.

2. Karbon salınımının azaltımı ve Rekabet Gücü

• Analiz:
Avrupa'nın yüksek enerji maliyetleri, ithal fosil yakıtlara bağımlılık tarafından şiddetlenmekte ve rekabetçiliğini baltalamaktadır.

Temiz enerji geçişi bir zorunluluk ve büyüme fırsatıdır, ancak bu geçiş, sanayiler ve hükümetler arasında koordinasyonu gerektirir.

Avrupa temiz teknolojilerde liderdir, ancak elektrikli araçlar ve yenilenebilir enerji sistemleri gibi alanlarda Çinli rakipler tarafından geride bırakılma riski taşımaktadır.

• Öneriler:
Temiz teknolojilere yatırım yaparak ve enerji arzını güvence altına alarak rekabet gücünü koruyan bir karbon salınımını azaltma planı geliştirilmelidir.

Enerji piyasasındaki yapısal sorunlar ele alınmalıdır, son kullanıcılar için fiyatlar düşmeli ve karbon salınımının azaltmanın faydaları geniş çapta paylaşılmalıdır.

Stratejik sanayi ortaklıkları kurulmalı ve Avrupa şirketlerinin küresel ölçekte temiz teknoloji alanında rekabet edebilmesi sağlanmalıdır.

3. Güvenliği Artırmak ve Bağımlılıkları Azaltmak

• Analiz:
Avrupa, özellikle Çin ve diğer AB dışı ülkelerden gelen kritik hammaddeler ve teknolojilere oldukça bağımlıdır.

Yükselen jeopolitik istikrarsızlık ve küresel ticaret dinamiklerindeki değişimler, Avrupa'nın tedarik zincirleri ve güvenlik açısından kırılganlığını artırmaktadır.

Avrupa'nın savunma sanayisi, tedarik süreçlerinde birçok verimsizlik ve üye ülkeler arasında standardizasyon eksikliği ile bölünmüş durumdadır.

• Öneriler:

Kritik hammaddeler ve kilit teknolojiler için tedarik zincirlerini güvence altına almak amacıyla koordine edilmiş bir dış ekonomik politika geliştirilmelidir.

Yabancı tedarikçilere bağımlılığı azaltmak ve Avrupa'nın bağımsız hareket edebilme kapasitesini artırmak için daha güçlü ve entegre bir Avrupa savunma sanayisi inşa edilmelidir.

4. Büyüme Engellerini Kaldırmak

• Analiz:
Avrupa'nın parçalanmış düzenleyici ortamı ve tutarsız ulusal politikalar inovasyonu ve büyümeyi engellemektedir.

Tek Pazar, özellikle hizmetler ve dijital pazarlar gibi alanlarda tamamlanmamıştır, bu da büyüme potansiyelini ve sınır ötesi ticareti sınırlamaktadır.

Avrupa, kamu harcama gücünden tam anlamıyla yararlanmamaktadır, fonlar genellikle ulusal ve AB düzeyinde yeterli koordinasyon olmadan dağılmaktadır.

• Öneriler:
Üye devletler arasında düzenlemeler uyumlu hale gelmeli ve özellikle KOBİ'ler için daha sorunsuz bir iş ortamı yaratılmalıdır.

Tek Pazar'ı tamamlayarak hizmetlerin, dijital ürünlerin ve sermayenin serbest dolaşımı sağlanmalıdır, böylece inovasyon ve rekabet gücü artacaktır.

Kamu harcamalarının, özellikle savunma, inovasyon ve altyapı gibi alanlarda, AB düzeyinde daha iyi koordine edilmesi sağlanmalıdır.

5. Yatırımları Finanse Etmek

• Analiz:
Avrupa'nın dijitalleşme, karbon azaltma ve savunma hedeflerine ulaşması, İkinci Dünya Savaşı sonrası Marshall Planı'ndan bu yana görülmemiş büyük yatırımlar gerektirecektir.

Özel sektör, gerekli yatırımları kamu sektörü desteği olmadan tek başına finanse edemeyecektir ve Avrupa'nın parçalanmış sermaye piyasaları yatırım akışlarını engellemektedir.

• Öneriler:
İnovasyon, temiz teknolojiler ve savunma sanayilerine yönelik büyük ölçekli yatırımlar için kamu ve özel sermaye harekete geçirilmelidir.

Avrupa'daki yüksek hanehalkı tasarruflarını verimli yatırımlara yönlendirmek için daha derin ve entegre bir sermaye piyasası oluşturulmalıdır.

6. Yönetişim ve Koordinasyonu Güçlendirmek

• Analiz:
Avrupa'nın karmaşık yönetişim yapıları ve yavaş politika oluşturma süreçleri, küresel zorluklara hızlı bir şekilde yanıt verme yeteneğini engellemektedir.

AB, sanayi, ticaret ve savunma politikaları gibi alanlarda ulusal ve AB düzeyindeki çabalar arasında etkili koordinasyon mekanizmalarından yoksundur.

• Öneriler:
AB yönetişim yapılarını reforme etmelidir, karar alma süreçlerini hızlandırıp ve üye devletler arasında politika koordinasyonunu iyileştirmelidir.

7. Sosyal Kapsayıcılığı Koruma

• Analiz:
Avrupa'nın sosyal kapsayıcılığa bağlılığı bir güç olmuştur, ancak teknolojik bozulmalar ve azalan iş gücü gibi demografik değişimlerle zayıflayabilir.

Yapay zeka ve otomasyon gibi hızlı teknolojik değişimler, düzgün yönetilmezse eşitsizliği artırabilir.

• Öneriler:

Özellikle yapay zeka gibi teknolojik gelişmelerin, sosyal kapsayıcılığı teşvik eden eğitim, yeniden eğitim ve yaşam boyu öğrenme programlarıyla desteklenmesi sağlanmalıdır.

Sonuç olarak, derinlemesine analiz Avrupa'nın inovasyon kapasitesini köklü bir şekilde reforme etme, enerji ve savunmada stratejik özerkliğini güçlendirme ve değişen küresel ortamda rekabet edebilmek için yönetişimi iyileştirme gereğini vurgulamaktadır. Bu öneriler, uzun vadeli rekabet gücü ve sürdürülebilirliği sağlamak için inovasyon, karbon salınımının azaltımı ve güvenlik konularında koordine edilen çabaları ve büyük kamu ve özel yatırımları içermektedir.

Mario Draghi kimdir?

1947'de Roma'da doğan ve başkentin önemli üniversitelerinden Sapienza'dan mezun olan Mario Draghi, 2005-2011 döneminde İtalya Merkez Bankası Başkanlığı, 2011-2019 döneminde de Avrupa Merkez Bankası Başkanlığı görevlerini yürüttü. Draghi, Şubat 2021'den Ekim 2022'ye kadar İtalya Başbakanı olarak görev yaptı.

İtalya'nın uluslararası arenada saygın ekonomi uzmanlarından Draghi, özellikle ECB Başkanlığı sırasında Avrupa’da yaşanan mali borç krizinde izlediği politikalar sebebiyle "Euro Bölgesi'ni kurtaran adam" olarak anılıyor.

TÜRK DENİZ MEDYA