Karadeniz’de Denizcilik Krizi Derinleşiyor: Türk Gemilerine Yönelik Saldırılar Sektörü Nasıl Etkileyecek?

Karadeniz’de ticari deniz taşımacılığı, savaşın başından bu yana görülmemiş ölçekte yeni bir risk evresine girdi.

Hafta sonu yaşanan ve Türk sahipli iki geminin hedef alındığı saldırılar, sadece anlık güvenlik sorunlarına değil, bölgesel deniz ticaretinin geleceğine dair ciddi soru işaretlerine yol açtı.
 
Limanlar Yeniden Hedefte: Operasyonel Risk Tırmanıyor

Rusya’nın Odesa, Çornomorsk ve çevre liman altyapısına yönelik yoğun İHA ve füze saldırıları, liman çağrılarının güvenliğini yeniden tartışmaya açtı.

Yanaşık durumdaki Cenk T gemisinin vurulması, liman içi operasyonların dahi artık “görece güvenli alan” olmaktan çıktığını gösterdi.

Elektrik kesintileri, vinç hasarları ve yangınlar; yükleme–tahliye planlarını, terminal verimliliğini ve liman sigortalanabilirliğini doğrudan etkiliyor.

Sektör açısından bu durum, liman bekleme sürelerinin uzaması, gecikme cezaları ve artan operasyonel maliyetler anlamına geliyor.
 
Tahıl Koridoru Bile Güvende Değil...

Cumartesi günü Viva tankerinin açık denizde, tanınmış tahıl koridoru içinde vurulması, bugüne kadar “nispeten güvenli” kabul edilen rotaların da riskli hale geldiğini ortaya koydu.

Üstelik saldırının, Ukrayna hava savunmasının kapsama alanı dışında gerçekleşmiş olması, ticari gemilerin fiilen korunmasız kaldığı alanların genişlediğini gösteriyor.

Bu gelişme, özellikle tarım ürünleri, bitkisel yağ ve dökme yük taşımacılığı yapan armatörler için rota planlamasını yeniden gündeme taşıyor.

Sigorta, Navlun ve Savaş Primi Baskısı Artacak mı?

Sektör kaynaklarına göre bu tür saldırılar, savaş riski primlerinin yeniden yukarı yönlü revize edilmesine yol açabilir.

Karadeniz hattında faaliyet gösteren gemiler için:

Savaş riski sigortaları pahalanabilir
Navlunlar artabilir
Charterer–owner sözleşmelerinde force majeure ve off-hire maddeleri daha sık devreye girebilir

Bu durum, özellikle kısa vadeli taşımacılık yapan firmalar için finansal baskıyı artırabilir.
 
Analistlere göre Moskova, Ukrayna’nın Rusya bağlantılı “gölge filo” ve enerji altyapısına yönelik hamlelerine karşılık olarak, deniz erişimini baskı altına almayı stratejik bir koz olarak kullanıyor.

Mürettebat Güvenliği Yeniden Gündemde

Her iki olayda da can kaybı yaşanmamış olması teselli olarak görülse de, mürettebatın doğrudan hedef haline gelmesi ciddi endişe yaratıyor. Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu’nun “Denizciler savaş silahı değildir” çıkışı, sektörde personel temini, gemi kabul oranları ve bonus taleplerinin artabileceğine işaret ediyor.

Uzmanlar, önümüzdeki dönemde bazı denizcilerin Karadeniz seferlerini reddetmesinin sürpriz olmayacağını belirtiyor.
 
Sektör İçin Kısa ve Orta Vadeli Senaryo

Mevcut tablo, Karadeniz’de ticari denizciliğin: Daha yüksek maliyetli, Daha düşük öngörülebilirlikte, Daha yüksek operasyonel ve insani riskle devam edeceğini gösteriyor.

Armatörler, brokerlar ve yük sahipleri için önümüzdeki süreçte; risk paylaşımı, alternatif rotalar, sözleşme esnekliği ve mürettebat güvenliği, ticari kararların merkezinde yer alacak gibi görünüyor.

Karadeniz, bir kez daha sadece bir ticaret rotası değil, küresel denizcilik sektörünün kırılganlığını test eden stratejik bir cephe haline gelmiş durumda.

TÜRK DENİZ MEDYA ÖZEL HABERİ