Uluslararası Deniz Ticaret Odası (International Chamber of Shipping-ICS) tarafından, Birleşmiş Milletler Uluslararası Denizcilik Örgütü’ne (International Maritime OrganizationIMO) sunulan “Fon ve Ödül” teklifinin tüm ayrıntıları belirlendi.

ICS Yönetim Kurulu’nun Londra’da yapılan son toplantısında, 2024 yılına kadar kurulacak yeni bir IMO fonu oluşturmak için gemi sahiplerinden, gemilerden salınan 1 ton CO2 emisyonu başına zorunlu katkı yapmaları önerisi oybirliğiyle desteklendi. 

Söz konusu fon ile gemi sahiplerinin düşük ve sıfır karbonlu yakıt almaları ödüllendirilmesi ve gelişmekte olan ülkelerde alternatif yakıt üretimi ve yakıt ikmali altyapısı için yılda milyarlarca dolar tutarınca bir finansman sağlanması öngörülüyor.

Dünya ticaret filosunun %80’inden fazlasını temsil eden Uluslararası Deniz Ticaret Odası’nın Yönetim Kurulu, denizcilik sektörünün 2050 yılı net sıfır karbon hedeflerini karşılama taahhüdünü yineleyen ve bunun bir “Fon ve Ödül” sistemi aracılığıyla nasıl gerçekleştirilebileceğini ayrıntılı bir şekilde ortaya koyan revize edilmiş teklifi IMO’ya sundu.

“Fon ve Ödül” mekanizması, metanol, amonyak ve hidrojen gibi alternatif yakıtların yanı sıra sürdürülebilir biyoyakıtlar, sentetik yakıtlar ve karbon yutak sistemleri dahil yeni teknolojilerin kullanılmasıyla önlenen CO2 emisyonları için ilk kullanıcıları ödüllendirecek olan IMO fonu, salınan her ton CO2 için gemilerin zorunlu katkısıyla finanse edilecek.

ICS tarafından sunulan öneride, gemilerin vergiye dayalı zorunlu sabit oranlı katkısının IMO Denizcilik Sürdürülebilirlik Fonu (IMO Maritime Sustainability Fund) yoluyla nasıl toplanacağının ayrıntıları ortaya konmuştur. Ayrıca sunulan öneri ile, ülkeler arasında fikir  birliğinin sağlanması için, salınan 1 ton CO2 emisyonu başına gemilerin yapacağı katkı tutarının IMO tarafından daha düşük miktarlarda belirlenmesine yönelik bilgiler yer almakta olup alternatif ve konvansiyonel yakıtlar arasındaki fiyat farkının azaltılabileceği açıklandı.

Toplanan fon, önlenen CO2 emisyonlarına dayalı olarak ilk kullanıcılar tarafından alternatif yakıtların alımını ödüllendirmek için kullanılacaktır. Böylece, gelişmekte olan ekonomideki ticaret üzerinde orantısız ve olumsuz etkilerin yaşanması yönündeki çekinceleri önlemek için denizcilik yakıtlarının ek maliyetini en aza indirirken fiyat farkının önemli ölçüde azalması öngörüldü. 

Deniz taşımacılığı firmalarının katkıları, düşük ve sıfır karbonlu yakıtların alımı için ödül programını finanse etmenin yanı sıra, gelişmekte olan ülkelerde alternatif denizcilik yakıtlarının üretimini desteklemeye yönelik yılda milyarlarca dolarlık bütçe oluşturacaktır. Ayrıca fon, yakın süreçte gerekli olacak yeni yakıt ikmali altyapısının devreye alınması riskini azaltmak için de kullanılacak.

Uluslararası Deniz Ticaret Odası Genel Sekreter Yardımcısı Sayın Simon BENNETT; “ICS tarafından sunulan “Fon ve Ödül” mekanizmasının, IMO’nun kurması için mümkün olduğu kadar basit olması amaçlanmaktadır. Siyasi irade ile 2024 yılına kadar mevcut IMO MARPOL Sözleşmesi aracılığıyla kolayca kabul edilebilir. Böylece, tüm küresel denizcilik  sektörünü 30 yıldan daha kısa bir süre içinde yeni yakıtlara ve teknolojilere dönüştürmenin büyük zorluğu göz önüne alındığında 2050 yılına kadar net sıfır taahhüdümüz makul kalabilir. 

Hedefimiz, IMO Deniz Çevresini Koruma Komitesi’nin (Marine Environment Protection Committee-MEPC) Temmuz 2023 ayındaki bir sonraki toplantısında hızlı bir şekilde sonuçlandırılması için vergiye dayalı bir tür küresel ekonomik tedbire öncelik verilmesini sağlamaktır. Bu kritik toplantıda, denizcilik sektörü tarafından önerildiği şekliyle bir tedbirin hayata geçirilmesi durumunda gerçekten güvenilir olması ve deniz taşımacılığı için resmi bir net sıfır hedefi benimsemesi öngörülüyor” açıklamasında bulundu.

IMO fonuna yapılacak katkıların düzeyi ülkeler için bir karar olacaktır. Bununla birlikte ICS, tüketilen denizcilik yakıtının tonu başına yaklaşık 50 ABD Doları tutarında bir ilk katkı miktarı ile toplanacak yıllık yaklaşık 10 milyar ABD Doları tutarındaki fonun, 2030 yılına kadar bir ödül programını finanse etmek için yeterli olabileceğini, aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerde denizcilik sektörünün sera gazı azaltım projelerini desteklemek için on milyarlarca dolar destek sağlayabileceğini öngörüyor. 

ICS tarafından “Clarksons’ Research” ile işbirliğiyle daha önce hazırlanan bir ekonomik etki değerlendirmesi raporunda, tüketilen yakıtın tonu başına 150 ABD Dolarına kadar veya daha fazla katkının ülkeler üzerinde önemli etkilere sahip olma ihtimalinin düşük olduğu öne sürüldü.

Uluslararası Deniz Ticaret Odası Genel Sekreteri Sayın Guy PLATTEN; “Karbondan arındırılmış sürdürülebilir bir geleceğe sahip olmak istiyorsak, gelişmekte olan ülkelere destek sağlarken bu konuda ilk adımları atanları teşvik edebilecek yenilikçi önlemlerle denizcilik sektörünün öne çıkma isteğini hükümetlerin desteklemesi gerekiyor. Gemi sahipleri tarafından bir fona ödenen küresel katkı ilkesinin, denizcilik sektörümüzün dekarbonizasyonunu hızlandırmak için gereken fonları ve teşvikleri oluşturmanın en adil ve etkili yöntemi olarak daha da fazla destek görmesinden memnuniyet duyuyorum. Ancak küresel ölçekte uygulandığında başarılı olabilecek bu öneriyi, deniz taşımacılığı için net sıfır emisyonlu yakıtlara geçiş sürecinde kimseyi dışarıda bırakmamak için Yönetim Kurulumuzun tamamı desteklemektedir.” ifadelerini kullandı.

MEPC’nin 12-16 Aralık 2022 tarihlerinde düzenlenen 79’uncu Toplantısı’nda, dünya denizcilik filosunun enerji dönüşümünü etkili bir şekilde hızlandırmak için gereken teşviki sağlayabilecek bir ekonomik tedbire yönelik ülkeler tarafından artan bir destek gündeme geldi.

ICS tarafından yapılan en son öneri, geliştirme için önceliklendirilecek sera gazı azaltma tedbirleri hakkında 3-7 Temmuz 2023 tarihlerinde düzenlenecek MEPC 80’de bir karar alınmasına yardımcı olacak ilave bilgilerin yanı sıra, mekanizmanın tamamlanması gereken ana unsurlarını, gemiler tarafından verilecek katkı tutarının başlangıç miktarını ve uygun alternatif yakıtların kullanımına ilişkin ödül oranını belirleyecek değişkenleri açıklamaktadır. Söz konusu öneri ayrıca, IMO Üye Devletleri tarafından “Fon ve Ödül” mekanizmasının 2024 yılına kadar benimsenmesine yönelik süreci belirlemek için MARPOL Ek-VI’da yapılacak değişiklikler de dahil olmak üzere tam bir mevzuat paketi ortaya koymaktadır. IMO fonundan “ödül” statüsünde yararlanmaya uygun olacak alternatif yakıtlar,Temmuz 2023 ayında düzenlenecek MEPC toplantısında kabul edilmesi planlanan denizcilik yakıtlarının karbon yaşam döngüsü değerlendirmesine ilişkin “IMO Rehberleri” çerçevesinde belirlenecek.