Kara ve hava araçlarında otonominin belirli bir seviyeye ulaşmasının ardından, son zamanlarda dünyayla beraber Türkiye’nin de gözü otonom deniz araçlarına çevrildi. Gerek sivil gerek askeri kapsamda önemli uygulama alanları bulunan otonom gemiler üzerine özellikle İskandinav ülkelerinin ileri çalışmaları bulunuyor. Üniversitemizdeyse bu alandaki öncü çalışmalar, İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nde yürütülüyor.

İTÜ’de otonom gemi çalışmaları

Yürütücülüğünü İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Ömer Kemal Kınacı’nın üstlendiği “Uzaktan kumanda ile sevk edilebilen bir gemi modelinin sayısal ve deneysel hidroakustik analizi” başlıklı TÜBİTAK 1001 projesinin İTÜ Gölet Testleri gerçekleştirildi. Projede, kontrol sistem tasarımları üzerine önemli çalışmaları bulunan Dr. Öğr. Ü. İsmail Bayezit de araştırmacı olarak yer alıyor.

Otonom gemi yolunda ilk adımlar

Proje kapsamında geliştirilen model ölçekli gemi uzaktan kumanda ile kontrol ediliyor. Pervane devri ve dümen açısı için istenen değerler gemiye uzaktan iletilebiliyor. Geminin tüm dinamiklerinin önceden hesap edilmesiyle, gemi manevra sırasında hedef konuma en kısa sürede ve en kısa yoldan otonom sevk kabiliyetine sahip.

İTÜ Gölet’te gerçekleştirilen testler

Üç gün boyunca İTÜ Gölet’te devam eden deneylerde 4,5 m uzunluğundaki test gemisinin sualtı gürültüsü ve manevra kabiliyeti ölçüldü. Dr. Kınacı ve Dr. Bayezit ile yaptığımız görüşmede testlerde alınan sonuçların daha önce gerçekleştirilen sayısal simülasyon sonuçlarıyla çok uyumlu olduğunu belirttiler. Bu projenin çıktılarıyla deniz araçlarının otonom kontrolü ve dinamik lokalizasyonu, SLAM algoritmalarının geliştirilmesi, gemi hareket kabiliyetinin tasarım aşamasında gerçeğe çok yakın olarak belirlenmesi, itici pervanelerdeki güç dağılımının optimizasyonu, sualtı gürültüsünün önceden tespit edilebilmesi ve gerektiğinde azaltılabilmesi mümkün olacak.

Multidisipliner proje

Proje, farklı disiplinlerden araştırmacıları bir araya getiriyor. Tümü İTÜ’de lisansüstü öğrenci olan Gemi İnşaat Mühendisi Öğr. Gör. Cihad Delen, Uçak Mühendisi Araş. Gör. Rahman Bitirgen ve Bilgisayar Mühendisi Afşin Baran Bayezit projede bursiyer olarak görev alıyorlar. İTÜ Gölet’teki testler için, proje ana ekibi dışında, Araş. Gör. Deniz Öztürk, Araş. Gör. Burak Güngüder, Müh. Alihan Ediş, İTÜ Makine Mühendisliği 2. sınıf öğrencisi Fuat Peri ve Teknisyen Seyfi Erim yer alıyor.

Kaynak: İTÜ Medya ve İletişim Ofisi