Gemiye binen uzmanlar, hukuki sonuçları milyarlarca dolar anlamına gelebilecek tek bir soruya yanıt arıyorlar: Yanlış giden ne oldu?

Doğu ile Batı'yı Akdeniz ve Kızıldeniz üzerinden birbirine bağlayan kanalın açılmasıyla, gemi konvoyları yeniden seyrüsefer halinde ancak yüzlercesi de daha günler alması beklenen süreçte sırasını bekliyor. Mısırlı hükümet yetkilileri, sigortacılar, nakliyeciler ve diğerleri benzer şekilde, gökdelen boyutundaki Ever Given'ın 23 Mart'ta kanalın güneydeki tek şeridinde sıkışmasıyla sonuçlanan olay hakkında daha fazla ayrıntı bekliyor.

Kazanın nedeni belli olduğunda, gemiyi tamir etme, kanalı onarma ve kargo nakliyeleri aksayan firmalarının zararının tazmin edilmesi, yıllarca sürecek hukuk mücadelelerine dönüşebilir. Çünkü Japon firmasına ait olan ancak Tayvanlı bir nakliye şirketince işletilen, Panama bandralı ve Mısır'da sıkışan bir geminin yarattığı kriz, şimdiden uluslararası bir bataklık haline geldi.

Gemicilik haberleri veren internet sitesi gcaptain.com'un kurucusu ve CEO'su Kaptan John Konrad da "Bu gemi çokuluslu bir şirket" diyerek gelecekteki sorunlara dikkat çekti.

Uzmanlar, kanal üzerindeki Büyük Acıgöl’de bekleme noktasına çekilen gemiye Salı günü binerek incelemelere başladı. Gazetecilerle konuşma yetkisi olmadığı için kimliğinin açıklanmasını istemeyen kıdemli bir kılavuz kaptan, Associated Press haber ajansına, uzmanların hasar belirtileri aradıklarını ve geminin karaya oturmasının nedenini belirlemeye çalıştıklarını söyledi.

Kaptan John Konrad, geminin gördüğü hasarın yapısal olabileceği konusunda uyardı. Kanal boyunca günlerce sıkışan 400 metre uzunluğundaki geminin orta kısmı, yaklaşık 20 bin konteynerin muazzam ağırlığı altında eğilip bükülerek yükselip alçalıyordu. İşçiler hafta başında gemiyi kısmen yüzdürdüklerinde, orta kısımdan pruvaya kayan tüm bu baskı, gemi nihayetinde serbest kalmasında bir dönüm noktası görevi gördü.

"Yapısal bütünlük olmazsa olmaz’’ diyen Kaptan Konrad, geminin kanala gömülürken fazlasıyla zorlandığını ve yetkililerin her şeyde çatlak olup olmadığını, özellikle de makine dairesine bağlı olan dümen ve arkadaki pervaneyi kontrol etmek zorunda olduklarını söyledi.

John Konrad kontrollerin bununla da bitmediğini belirterek, uzmanların tüm mekanik teçhizatı gözden geçirmeleri gerektiğine dikkat çekti. Konrad, ‘’Motorları, tüm emniyet valflerini, tüm teçhizatı test ettiklerinden emin olmalılar ve sonra geminin tek başına mı yoksa bir refakatçi römorkörle mi bir sonraki limana yola çıkmasının daha güvenli olacağına karar vermeleri gerekiyor’’ dedi.

Kanalın hizmet sağlayıcı firmalarından Leth Agencies, Salı sabahı itibarıyla, ham petrolden büyükbaş hayvana kadar her türlü yük taşıyan 300'den fazla geminin Süveyş Kanalı'nın her iki ucunda ve Büyük Acıgöl'de son duraklarına yelken açmak için izin beklediğini söyledi.

Geminin sahibi olan Japon firması Shoei Kisen Kaisha, Salı günü, olayın diğer taraflarıyla birlikte soruşturmanın bir parçası olacaklarını duyurdu; ancak tarafların isimlerini açıklamadı. Japon firma, geminin hızı ve bir kum fırtınası sırasındaki sert rüzgarlardan etkilendiği gibi olayın olası nedenlerini tartışmayı reddederek devam eden bir soruşturma hakkında yorum yapamayacağını söyledi. İlk haberler ise geminin bir elektrik kesintisinden etkilendiği şeklinde. Geminin teknik müdürü bu iddiaları reddediyor.

Şirket, herhangi bir hasarın çoğunlukla geminin omurgasında olduğuna inandıklarını da kaydetti. Geminin Mısır'da mı yoksa başka bir yerde mi tamir edileceğinin veya nihayetinde ilk varış noktası olan Rotterdam'a mı gideceği kesinleşmedi. Şirket, bunun geminin işletmecisinin vereceği bir karar olduğunu belirtti.

Geminin Süveyş Kanalı’nı tıkaması, deniz ticaretinde günde milyarlarca dolar kayba neden oldu. Olaydan kaynaklanan fiziksel hasarın yanı sıra bu kayıpların da dava konusu olması muhtemel.

Shoei Kisen Kaisha, 13 farklı koruma ve tazminat kulübü üzerinden 3 milyar dolarlık mali mesuliyet sigortasına sahip. Sigorta şirketi olmayan bu kulüpler, müşterek ve kar gözetmeyen oluşumlar şeklinde çalışıyorlar. Küresel gemicilik firmalarının büyük çoğunluğu bu sistemi kullanıyor.

Küresel hukuk firması Clyde and Co, Ever Given gemisinin sahibinin, gemiye halihazırda yaptığı yardım için Mısır'ın kanal idaresine muhtemelen ödeme yapacağını söyledi. Kanal idaresi, Ever Given'ı cezalandırabilir de.

Firma, "Nedeni belirleyecek ayrıntılı bir soruşturmanın yapılmasını bekliyoruz. Belli ki sebep, geminin yasal sorumluluklarını ve kargo çıkarlarını etkileyecektir" dedi.


KAYNAK: amerikaninsesi.com