Petrol fiyatları, salgın hastalık döneminde dip seviyeleri görerek varil başına 16 dolara kadar gerilemişti. Salgın hastalığın ardından dünya ekonomisi toparlanırken petrolün fiyatı da Cuma günü 92 dolara kadar tırmandı. Yeni koronavirüs varyantı Omicron'un talebi azaltıcı belirgin bir etkisi olmadı.

Bu çerçeve içinde stokları azalan ülkelerin depolarını ne zaman dolduracakları merak ediliyor. Ülkelerin yüksek petrol fiyatlarının yaratacağı tahribattan kaçınmak istediği biliniyor, ancak bankalar ve analistler ülkelerin alıma ne zaman başlayacağı konusunda net bir fikir ortaya koyamıyorlar.

Yüksek enflasyon toparlanmayı tehdit ediyor

Dünyanın enerji piyasaları hakkındaki en yetkin kuruluşlarından Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) bile salgın hastalık nedeniyle arz ve talepte görülen iniş ve çıkışlar nedeniyle fiyatlarda oluşan eğilim hakkında görüş belirtmesinin zorlaştırdığını belirtti.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etme olasılığı ve bir dizi arz sıkıntısı piyasalarda endişeye sebep olarak petrol fiyatlarının yükselmesine yol açtı. Yükselen petrol fiyatları zaten yüksek olana enflasyonu daha da tırmandırdığı gibi küresel ekonomik toparlanmayı da tehdit ediyor.

Araştırma ve danışmanlık şirketi Energy Aspects tarafından yapılan değerlendirmede, "Şimdiden dünya genelinde ham petrol ve petrol ürünleri stoklarının azaldığı görülüyor" denildi. Değerlendirmede, stokların oldukça düşük olduğuna ve OPEC+ bünyesindeki başlıca üreticilerin, taahhüt ettikleri üretim seviyelerine çıkmakta zorlandığına dikkat çekildi.

IEA'nın yaptığı değerlendirmeye göre, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) üyesi olan ülkelerde stoklar Kasım'da yedi yılın dip seviyelerine geriledi. Stokların Aralık ayında daha da düşmesi bekleniyor.

Avrupa ve Japonya ile Güney Kore başta olmak üzere Asya-Pasifik ülkeleri stoklarında en çok azalmayı gören ülkeler oldu.

IEA, stokların salgın hastalık döneminde artarak Haziran 2020'de 3.2 milyar varille rekor seviyeye ulaştığını ancak o zamandan bu yana 2.8 milyar varile gerilediğini belirtti.

ABD'nin ham petrol stokları, Ocak ayının başlarında Ekim 2018'den bu yana görülen en düşük seviye olan 413.3 milyon varile kadar geriledi. Stoklarda son iki hafta içerisinde görülen artış ABD'de toparlanmanın başladığına işaret ediyor olabilir.

ABD'deki stokların halihazırda satın alınmış olan petrolün stoklara yerleşmesiyle birlikte yükselebileceğini belirten Mizuho Securities vadeli enerji piyasaları direktörü Robert Yawger, "Rafinerilerin kapasite kullanım oranı genellikle yılın bu zamanlarında azalır. Kullanılmayan variller ise stoklara doldurulacak" dedi.

Petrol taşıyan tankerleri izleyen Kpler şirketinin verilerine göre küresel petrol stoklarında Ocak ayında hafif bir artış görülmesi bekleniyor.

Stoklarda ne zaman yükselişe geçeceği konusunda ise net bir görüş bulunmuyor.

Morgan Stanley stoklardaki azalmanın 2022 boyunca devam edeceğini öngörürken, Goldman Sachs gelişmekte olan ülkelerdeki stokların 2000 yılından bu yana en düşük seviyesine ineceğini tahmin etti.

Danışmanlık şirketi FGE ise önümüzdeki haftalarda stoklarda artış gerçekleşeceği tahmininde bulundu.

Barclays, stokların mevcut dip seviyelerin biraz üzerine çıkaracak olan talebin fiyatlarda artışa yol açmasının kesin olduğunu ifade etti.

Barclays'in değerlendirmesinde, "Bu yıl arz fazlası gerçekleşeceğini tahmin ediyor... stoklar ise büyük ihtimalle düşük düzeyde kalmaya devam edecek, bu da fiyatlara destek sağlayacak" denildi.

Kaynak: Dünya Gazetesi